متابولیسم لیپید-۴/بیوشیمی دولین-هنری-تیتز-استرایر-لنینجر-هارپر/کنکور ارشد و دکترای بیوشیمی بالینی

هورمون ها حرکت تری گلیسریدها ذخیره شده رو شروع میکنن:
لیپیدهای خنثی توی آدیپوسیت ها بصورت قطرات لپیدی ذخیره میشن. این قطرات شامل یه بخش مرکزی از استرهای استرولی و تری گلیسریدهاست که توسط یه تک لایه ی فسفولیپیدی احاطه شده. سطح این قطرات لیپیدی رو پری لیپین ها میپوشونن. این خانواده ی پروتئین ها دسترسی به قطرات لیپیدی رو محدود میکنن و نهایتا حرکت لپیدی رو مهار میکنن. وقتی هورمون ها نیاز به انرژی متابولیک رو علام کنن، تری گلیسریدهای ذخیره شده توی بافت چربی، شروع به حرکت کرده و به بافت هایی مثل عضله ی اسکلتی، قلب و قسمت قشری غده ی فوق کلیه منتقل میشن که قادر به اکسیداسیون اسیدهای چرب و تولید انرژی هستن. هورمون های اپی نفرین و گلوکاگون که توی پاسخ به مقادیر پایین گلوکز خون ترشح میشن، آنزیم آدنیلیل سیکلاز رو توی غشای پلاسمایی آدیپوسیت ها فعال میکنن و منجر به تولید پیک دومین درون سلولی CAMP میشن. پروتئین کیناز وابسته به CAMP، فسفریلاسیون پری لیپین A رو انجام میدن. پری لیپین فسفریله سبب میشه که لیپاز حساس به هورمون موجود توی سیتوزول به سمت سطح ذره ی لیپیدی حرکت کنه. این آنزیم میتونه هیدرولیز تری گلیسریدها به اسیدهای چرب و گلیسرول رو شروع کنه. PKA نیز لیپاز حساس به هورمون رو فسفریله و فعالیتشو دو یا سه برابر میکنه ولی افزایش بیشتر از 50 برابر به حرکت دراومدن چربی که توسط اپی نفرین شروع میشه، اساس بخاطر فسفریلاسیون پری لیپینه. سلول های فاقد ژن های پری لیپین تقریبا هیچ پاسخی به غلظت CAMP نمیدن. لیپاز حساس به هورمون اونا به قطرات لیپیدی ملحق نمیشن. با هیدرولیز تری گلیسریدها توی آدیپوسیت ها توسط لیپاز حساس به هورمون، اسیدهای چرب از آدیپوسیت ها رها میشن و میرن توی خون. توی این محل، اسیدهای چرب آزاد به آلبومین وصل میشن. این پروتئین وزن مولکولی 66000 دالتون داره و حدود نیمی از پروتئین های سرمی رو شامل میشه. بطور کوالان به حدود 10 اسید چرب توی هر مونومر پروتئینی خودش، وصل میشه. با اتصال به این پروتئین محلول، اسیدهای چرب نامحلول به بافتهایی مثل عضلات ارادی و قلب و نیز قسمت قشری کلیه حمل میشن. توی این بافت ها، اسیدهای چرب از آلبومین جدا شده و توسط انتقال دهنده های موجود توی سطح غشای پلاسمایی به داخل سلول منتقل میشن تا بعنوان سوخت استفاده بشن. حدود 95 درصد انرژی موجود توی تری گلیسریدها که از لحاظ زیستی قابل دسترسه، توی سه اسید چرب بلند زنجیرش قرار داره و فقط 5 درصدش مربوط به قسمت گلیسرولیه. گلیسرول حاصل از فعالیت لیپاز، توسط گلیسرول کیناز فسفریله شده و گلیسرول-3-فسفات حاصل به دی هیدروکسی استون فسفات اکسیده میشه. آنزیم گلیکولیتیک تریوز فسفات ایزومراز، این ترکیب رو به گلیسرآلدهید-3-فسفات تبدیل میکنه که توی مسیر گلیکولیز اکسید میشه.
نکته: حرکت تری گلیسریدهای ذخیره شده توی بافت چربی رو میتونین ببینین. مقادیر پایین گلوکز توی خون باعث رهاسازی گلوکاگون میشه. 1) این هورمون به گیرنده اش روی غشای آدیپوسیت میچسبه و از راه یه G-پروتئین منجر به 2) یعنی فعالسازی آدنیلیل سیکلاز و تولید CAMP میشه. از این طریق، PKA فعال میشه و 3) و 4) رخ میده یعنی اینکه، لیپاز حساس به هورمون فعال میشه و بعدش مولکول های پری لیپین موجود روی سطح قطرات چربی رو فسفریله میکنه. فسفریله شدن پری لیپین امکان دسترسی لیپاز حساس به هورمون به سطح قطره ی چربی رو فراهم میکنه. توی این محل، 5) رخ میده یعنی لیپاز حساس به هورمون شروع به هیدرولیز تری گلیسریدها به اسیدهای چرب میکنه. 6) اسیدهای چرب از آدیپوسیت خارج میشن و بعد از وصل شدنشون به آلبومین، توی خون گردش میکنن. اسیدهای چرب از آلبومین جدا میشن و 7) رخ میده یعنی از راه ترنسپورتر اختصاصی اسید چرب وارد سلول عضلانی میشن. 8) توی میون ها، اسیدهی چرب به CO2 اکسیده میشن و انرژی حاصل از این اکسیداسیون بصورت ATP حفظ میشه تا بعنوان سوخت توی انقباض عضلانی و فرایندهای متابولیکی نیازمند انرژی توی میون، مصرف بشه.
#بیوشیمی #بیوشیمی_بالینی #وزارت_بهداشت