เซิ้งสะไน

การแสดงชุด เซิ้งสะไน เป็นส่วนหนึ่งจากผลการศึกษาวิจัย ซึ่งเป็นรูปแบบการแสดงของชาวเยอ ตำบลเมืองคง อำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ เกิดขึ้นจากความคิดริเริ่มของนายวิทิต กตะศิลา ผู้อำนวยการโรงเรียนบ้านอีหนา ตำบลบัวหุ่ง อำเภอราษีไศล จังหวัดศรีสะเกษ ปัจจุบันดำรงตำแหน่งกรรมการสภาวัฒนธรรมจังหวัดศรีสะเกษ โดยมอบหมายให้นางสุชาดา พัศดร อาจารย์ ๑ ระดับ ๓ สอนวิชาดนตรี-นาฏศิลป์ โรงเรียนบ้านอีหนา เป็นผู้ประดิษฐ์เรียงร้อยกระบวนท่ารำขึ้น ปรากฏหลักฐานการแสดงครั้งแรก
เมื่อวันที่ ๑๙ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๓ ในพิธีบวงสรวงพระยากตะศิลา ซึ่งชาวเยอ นับถือเป็นผู้มีพระคุณ ยกย่องให้เป็นบรรพบุรุษ ในการนำชาวเยออพยพจากประเทศลาวเข้าสู่ประเทศไทยทางตอนกลางของจังหวัดศรีสะเกษ
สะไนเป็นเครื่องดนตรีประเภทเครื่องเป่าลิ้นเดี่ยว ทำจากเขาควาย ตรงกลางด้านบนเจาะเป็นช่องลมผ่านทำให้เกิดเสียงโดยการดูดลม ซึ่งใช้นิ้วหัวแม่มือข้างขวา และปลายนิ้วชี้ นิ้วกลางและนิ้วนางข้างซ้าย
เปิด-ปิดเพื่อทำให้เกิดเป็นเสียง โด เร และมี ในการแสดงเซิ้งสะไนจะใช้สะไนเป็นเครื่องดนตรีหลักบรรเลงประกอบการแสดงร่วมกับวงดนตรีพื้นบ้านอีสาน มีรูปแบบการแต่งกายเลียนแบบสตรี
ชาวเยอ คือ สวมเสื้อสีดำ ลายลูกแก้วย้อมมะเกลือ คอกลม แขนยาวทรงกระบอก ผ่าหน้า ติดกระดุมเงิน ห่มสไบลายขิดสีแดง นุ่งผ้าซิ่นไหมป้ายข้าง ยาวกรอมเท้า ลายเข็น แต่งตีนลาว นิยมใช้เครื่องประดับเงินซึ่งได้รับอิทธิพลมาจากประเทศลาว ทำผมทรงกระทุ่ม ประดับดอกลำดวน ซึ่งเป็นดอกไม้ประจำจังหวัดศรีสะเกษ
ผู้ถ่ายทอดกระบวนท่ารำ ได้แก่ นางสุชาดา พัศดร และ นางสาวศิริรัตน์ กตะศิลา