Heemschut Lunchlezing: Brutalisme - Van verguisd naar bejubeld?

Heemschut Lunchlezing van 9 april 2024, gegeven door Martijn Haan (Mede-auteur van BRUUT, Atlas van het Brutalisme in Nederland.

Brutalisme is een gevierde en verguisde stroming in de naoorlogse architectuur. De kenmerken? Ruw beton, imposant, intimiderend, sculpturaal, grotesk, subtiel en lomp. Bekende Nederlandse voorbeelden zijn het Stadhuis van Terneuzen, de Aula van de TU Delft en het Evoluon in Eindhoven.

De laatste jaren is er sprake van een brutalistische renaissance. Brutalisme krijgt steeds meer aandacht in reguliere en vakmedia. Op social media zijn groepen waarin die betonnen monsters worden gedeeld razend populair. Brutalisme is doorgedrongen tot de mainstream.

Dat wil niet zeggen dat er zorgvuldig met ons brutalistisch erfgoed wordt omgesprongen. De Beurs in Almere werd een paar jaar geleden gesloopt, Blakeburg in Rotterdam en Androclus in Utrecht staan op de nominatie voor sloop, Leeuwenburg in Amsterdam wordt op dit moment onherstelbaar verminkt. Maar er zijn ook hoopgevende signalen. Maaskants Bunker in Eindhoven en Metro Oostlijn in Amsterdam werden getransformeerd ‘met behoud van hun brutalistische dna’.

Deze lezing begint met een korte geschiedenis van het brutalisme, de definitie en de belangrijkste kenmerken. De meest bijzondere brute gebouwen van Nederland passeren de revue.