Hilvarenbeek (NL), St. Petrus Banden, volgelui

Er wordt u gepresenteerd: Het volgelui van de Sint Petruskerk te Hilvarenbeek!

0:07 sacristiebel
0:32 luidklokken

De kerk: In 1448 werd er begonnen met de bouw van de toren en de kerk. In het eind van de 16e eeuw werd de kerk voltooid en de toren kreeg haar huidige spits in 1620, die een kopie van haar voorganger was. Met 75 meter is de toren zeer karakterisitiek in het landschap en de Kempense architectuur. Bijzonder mooi is het (neo)-barokke interieur met een laatbarok van-Hirtum-orgel. Ook de preekstoel is bezienswaardig.

Het gelui: De oudste klok is de sacristiebel uit 1526, die nog waarschijnlijk origineel is geplaatst bij de voltooiing van het koor. In 1536 kreeg de kerk een voorslag(?) van Willem en Jasper Moer, waaronder een klok, genaamd Lucas. Zij wordt alleen apart geluid om 21:00 ter gedachtenis aan een sage omtrent Johanna van Brabant. In 1541 heeft Jan Waghevens een klok gegoten, gewijd aan de naamspatroon van de plaats: Hilvaris. In 1570 werden twee klokken vergoten, die 1737 wederom werden vergoten door Joris Dumery. Een daarvan heeft de oorlog overleefd, de ander, die in 1791 door Nicolas I Simon werd vergoten, helaas niet. In 1980 kreeg de kerk een plaatsvervangende klok voor de Simon-klok, doch kleiner en harmonisch beter in het gelui.
Een bijzonderheid: Alle klokken, uitgezonderd het klokje van Moer, worden nog met de hand geluid.Op zondag gebeurt dat door kerkelijke medewerkers, op begrafenissen en andere officiële gebeurtenissen traditiegetrouw door vrouwen.

De beiaard: Tot in 1875 kende de toren ook nog een voorslag van 9 klokken, die in verschillende tijdperken werden gegoten. Daarna bleven er nog 4 over en werden afgezien van een Hemonyklok uit Culemborg, er nog 14 in geplaatst door Petit & Fritsen. In 1928 was de beiaard in zo slechte staat dat zij compleet vernieuwd werd tot een van de vele (populaire) Gillett & Johnston-beiaarden. Helaas was het ook met deze klokken geen lang leven beschoren. In 1949 kwam er dus een nieuwe beiaard van Van Bergen uit Heiligerlee. In 2010 waren vele klokken aan vernieuwing toe en werd tegelijkertijd het bereik van de beiaard ook uitgebreid door Rudolph Perner uit Passau. Het automatisch speelwerk wordt bestuurd door middel van een pneumatisch systeem wat de toetsen naar beneden drukt.

Opname: zondag 5 juli 2015, ca. 10:44. Het betreft de inluiding van de kerkdienst om 11:00. Speciaal was deze dienst ter gelegenheid van het 50-jarig priesterjubileum, waarvoor felicitatie.

Bronnen: E. v. Loon-v.d. Moosdijk, Goet ende wael gheraect (2010). A. Loosjes, Klokkenspelen in Nederland. Eigen onderzoek.

FAQ: Wat is de sage van Johanna van Brabant? Zie hier: http://www.verhalenbank.nl/items/show...

Met veel dank aan Ton Vugts voor het openen van de toren en de toelichtingen omtrent de klokken, aan de parochie Hilvarenbeek voor het hartelijke ontvangst en de toestemming te verlenen het niet meer in gebruik zijnde sacristieklokje te mogen luiden en de opname te publiceren. Ook dank gaat aan Gideon Bodden voor de bijdrage aan de dag!