หริภุญชัย ล้านนา เชียงใหม่

#หริภุญชัย #ล้านนา #เชียงใหม่
อาณาจักรหริภุญชัย หรือ หริภุญไชย เป็นอาณาจักรมอญที่ตั้งอยู่บริเวณภาคเหนือของประเทศไทยปัจจุบัน
ตำนานจามเทวีวงศ์โบราณได้บันทึกไว้ว่า ฤๅษีวาสุเทพเป็นผู้สร้างเมืองหริภุญชัยขึ้นในปี พ.ศ. 1310 แล้วทูลเชิญพระนางจามเทวี
ซึ่งเป็นเจ้าหญิงจากอาณาจักรละโว้ ขึ้นมาครองเมืองหริภุญชัย ในครั้งนั้นพระนางจามเทวีได้นำพระภิกษุ นักปราชญ์ และช่างศิลปะต่าง ๆ
จากละโว้ขึ้นไปด้วยเป็นจำนวนมากราวหมื่นคน พระนางได้ทำนุบำรุงและก่อสร้างบ้านเมือง ทำให้เมืองหริภุญชัย (ลำพูน)
นั้นเป็นแหล่งศิลปวัฒนธรรมที่เจริญรุ่งเรืองยิ่ง ต่อมาพระนางได้สร้างเขลางค์นคร (ลำปาง) ขึ้นอีกเมืองหนึ่งให้เป็นเมืองสำคัญ
สมัยนั้นปรากฏมีการใช้ภาษามอญโบราณในศิลาจารึกของหริภุญชัย มีหนังสือหมานซูของจีนสมัยราชวงศ์ถัง กล่าวถึงนครหริภุญชัยไว้ว่าเป็น
“อาณาจักรของสมเด็จพระราชินีนาถ” หนี่ว์ หวัง กว๋อ
ต่อมา พ.ศ. 1824 พญามังรายมหาราชผู้สถาปนาอาณาจักรล้านนา ได้ยกกองทัพเข้ายึดเอาเมืองหริภุญชัยจากพญายีบาได้
ต่อจากนั้นอาณาจักรหริภุญชัยจึงสิ้นสุดลงหลังจากรุ่งเรืองมา 618 ปี มีพระมหากษัตริย์ครองเมือง 49 พระองค์
ปัจจุบัน โบราณสถานสำคัญของอาณาจักรหริภุญชัยคือพระธาตุหริภุญไชย ที่จังหวัดลำพูน ซึ่งเป็นบริเวณที่สันนิษฐานว่าเป็นราชธานีในสมัยนั้น
และยังมีเมืองโบราณเวียงมโน ตำบลหนองตอง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ โบราณสถานที่เวียงเกาะ บ้านสองแคว อำเภอจอมทอง จังหวัดเชียงใหม่
และเวียงท่ากาน ที่ตำบลบ้านกลาง ต.สันป่าตอง จังหวัดเชียงใหม่
ล้านนา หมายถึงดินแดนที่มีนานับล้าน คือมีที่นาจ านวนมากเป็นค าคูกบล้านช้าง คือ ดินแดนที่มีช้างนับล้านตัว (สรัสวดี อ๋องสกุล, 2539)
อาณาจักรล้านนามีความส าคัญทาง ประวัติศาสตร์ ประกอบด้วยเมืองส าคัญกระจัดกระจายตามเขตที่ราบลุมแมน าสายส าคัญตางๆ จึง
ประกอบด้วยกลุมคนหลายเชื่อชาติเชน ลัวะ ลือ ยอง มอญ มาน หรือ พมา เงียวหรือไทยใหญ เขิน หรือขึน ครงหรือคง ยางหรือกะเหรี่ยง
ถินหรือขมุเป็นต้น (สุรพล ด าริห์กุล, 2542) ค าวา “ล้านนา” ปรากฏขึนในสมัยพญากอนา (พ.ศ. 1898-1928) เนื่องจากความหมายของพระนาม
“กอนา” หมายถึงร้อยล้านนา (กอ หมายถึง ร้อยล้าน) ตอมาค าวาล้านนาใช้เรียกกษัตริย์ผู้ครองดินแดนล้านนา โดยใช้ “ท้าวล้านนา”
หรือ “ท้าวพญาล้านนา” และเรียกประชาชนของรัฐวา “ชาวล้านนา” ลักษณะ ค าดังกลาวใช้กนแพรหลายในสมัยพระเจ้าติโลกราช (พ.ศ. 1984-2030)
นอกจากนันยังมีธรรมเนียม การใช้ค า “ล้านนา” น าหน้าชื่อเมือง ซึ่งพบหลักฐานในสมัยพญาสามประหาญฝังแกน (พ.ศ. 19451984) เชน ล้านนาเชียงแสน,
ล้านนาเชียงใหม โดยเน้นวาเมืองนันอยูในอาณาจักรล้านนา (สรัสวดี อ๋องสกุล, 2539)
เชียงใหม่เป็นเมืองที่ล้อมรอบด้วยภูเขา ตั้งอยู่ทางภาคเหนือของประเทศไทย ก่อตั้งขึ้นในปีพ.ศ.1839
ในฐานะเมืองหลวงของอาณาจักรล้านนาซึ่งเป็นรัฐอิสระจนถึงปีพ.ศ. 2101 บริเวณเขตเมืองเก่าของเชียงใหม่
ยังคงมีซากกำแพงเมืองและคูเมืองโบราณที่ในอดีตเคยเป็นศูนย์กลางทางวัฒนธรรมและศาสนา
และยังเป็นที่ตั้งของวัดทางพุทธศาสนาที่ก่อสร้างอย่างประณีตงดงามนับร้อยๆ แห่ง รวมถึงวัดพระสิงห์ที่สร้างขึ้นในศตวรรษที่ 14
และวัดเจดีย์หลวงที่สร้างขึ้นในศตวรรษที่ 15 ซึ่งประดับประดาด้วยรูปปั้นพญานาค

#เรื่องเล่าจากบันทึก #เล่าเรื่องต่างๆที่มีสาระและน่าสนใจ ประวัติศาสตร์ ประวัติบุคคลสำคัญต่างๆ รวมถึงธรรมะคำสอนต่างๆ