Bebeklerde adım adım ek gıdaya geçiş

Memorial Şişli Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü'nden Uz. Dr. Dicle Çelik, çocuklarda ek gıdaya geçişte dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.

Bebeklik ve çocukluk döneminde büyüme ve gelişme için en önemli faktör beslenmedir. Beslenme alışkanlıkları da çok küçük yaşta kazanılmaya başlar. İlk 6 ay bebeklerimizi anne sütü ile beslemek gelişim sürecinin sağlıklı bir şekilde gerçekleşmesi için önemli bir unsurdur. 6. aydan sonra yavaş yavaş ek gıdaya alıştırma dönemi başlıyor. Bu dönem önemli bir dönem. Çünkü bebeklerimiz süt besininden katı gıdalara geçiş döneminde adaptasyon sağlamakta zorluk çekebiliyor.

İlk 6 ay anne sütü diyoruz. 6 - 8 ay arasında anne sütü oranımız yüzde 70 iken ek gıda oranımız %30. 8.- 9. aydan sonra bu oran %60 anne sütü %40 ek gıda oluyor. 1 yaşından sonra ise oranımız %50 anne sütü %50 ek gıda olarak değişiyor. Bu süreçte anne sütünü küstürmemek adına özellikle ilk 6 - 8 ay alıştırma döneminde biz sadece iki çay bardağı ek gıda vermeyi tavsiye edebiliyoruz. Ek gıda dönemine neler ile başlayalım derseniz özellikle ilk planda sebze ve tahılla başlamayı daha doğru buluyoruz. Çünkü bazen çocuklar ek gıdaya meyve ile başladığında meyve tadına alışıyor ve sonrasında sebze, tahıl tolerasyonları zor olabiliyor.

Son yıllarda popüler olan Baby Led Weaning (bebek öncülüğünde beslenme) denilen bir platform gündemde. Biz bu tür beslenmeyi daha çok öneriyor ve tercih ediyoruz. Yani bu tür beslenmede çocuk kendi istediği şekilde kendi önüne koyulan gıdaları parmaklarıyla tutarak besleniyor. Ne yiyeceğine ve ne kadar yiyeceğine kendi karar vermiş oluyor.

Mümkün oldukça mevsim sebze ve meyvelerinin kullanılmasını tavsiye ediyoruz. İlk 1 yaş içerisinde bebeklerimize vermememiz gereken gıdalar var. Bu gıdalar yumurtanın beyazı, bal, şeker, portakal, mandalina, çilek gibi alerji yapabilecek meyveler ve patlıcan, bakla gibi bir takım sebzelerini tavsiye etmiyoruz. Son dönemlerde popüler olan bazı tropik meyveler var. Avokado, kivi, ananas gibi bu meyveler de alerjik olabiliyor. Tabi sebze ve meyvelerde mevsimine uygun olarak tüketilmelidir.

Çocuklarımıza sebze püresi başlarken genellikle saat 13:30-14:00 civarında vermeyi öneriyoruz. Püremizin temelinde patates ve havuç olmalı, içeresine bulgur, irmik ya da pirinç konulmalıdır. Bu gıdalar organik olmalıdır. Bu gıdaları bir arada haşladıktan sonra tel süzgeçten geçirip, hafif sulu kıvamda verilmelidir.

İlk planda sebze pürelerine alıştıkça her 3 günde bir ya da 4 günde bir pürelere yeni mevsim sebzesi ilave etmek lazım. Bu ölçüyü de dozunda ayarlamak lazım. Çünkü bazen püre içerisine çok sebze konuluyor ve o zamanda çocukların damak tadını ayırmaları çok mümkün olmuyor. Bu yüzden birbirlerine tat olarak uygun sebzeleri bir araya getirerek püreler zenginleştirilmelidir. Sebze pürelerine hem tat vermesi açısından hem kalori vermesi açısından hem de çocuklarımıza vermiş olduğumuz ek gıdanın bağırsak düzeninde kabızlığa sebep olabileceği için pürenizin içerisine sızma zeytinyağı konulmalıdır. Çocuğun tolerasyonuna göre yarım çay bardağı olarak başlanan ek gıda bir çay bardağına kadar çıkarabilir.

Annelerimiz merak ettiği bir diğer husus da ek gıda döneminde çocuklarımıza et suyu, kemik suyu verelim mi? Pediatristler olarak et suyunu ve kemik suyunu çok tavsiye etmiyoruz. Bizim açımızdan etin kendisinin olması çok daha sağlıklı. Yani her gün iyi çekilmiş iri bir ceviz büyüklüğünde kuzu kıyma ya da bir parça et sebze püreleri içerisinde olabilir. Et söz konusu olduğunda haşladıktan sonra hala çocuğun çiğneme becerisi çok gelişmemiş olacağından blender yapabilirsiniz. Blender yaptıktan sonra sebze püresine koyabilirsiniz. Ama çocuğunuz büyüdükten sonra çiğneme becerisi geliştikçe eti ufak ufak parçalar halinde de sebze pürelerine katabilirsiniz. Hatta tutma, yakalama, kavrama duyuları gelişirse küçük küçük önüne koyarak lokmalar halinde tüketmesi sağlanabilir.

6 ay ile 8 ay arası tamamen ek gıdalara alışma dönemidir. Bu dönemde çocuklarımızı zorlamamak lazım. Çünkü bu dönem de çocuklarımız süt çocuklarıdır. Eğer anne sütü varsa anne sütü yoksa devam sütünden faydalanıyoruz. Ek gıdaya alıştırma dönemi şöyle olmalı sabah kalktıklarında anne sütünü ya da devam sütünü almalı bebeklerimiz. Saat 10:30-11:00 civarında bir öğün meyve püresi, 13:30-14:00 civarında bir öğün sebze püresi, 16:00-17:00 civarında ise yoğurt öneriyoruz. Akşam da şart değil ama tahılla tanıştırmak adına tahıllı ürünler de verebilirsiniz. Aralarda ve gece anne sütüyle devam edeceğiz.