Bir Sahtekarlık Hikayesinden, Akademiye: Anti-Kürdolojinin İbret Verici Serencamı

Alişan Akpınar

Moderatör: Namık Kemal Dinç

Dil Konuşmaları
20. yüzyılın başlarında İstanbul’da yaşayan bir okur yazar olsaydınız, Kürt ve Kürdistan kavramları gündelik hayatınızın sıradan bir parçası olurdu. Örneğin liseden mezun olmuşsanız, coğrafya derslerinde “Kürdistan Coğrafyası” başlığında bir konu işlemiş olurdunuz. Cağaloğlu’ndan Çemberlitaş’a doğru yürürken “Kürt Meşrutiyet Mektebi” tabelasının önünden geçebilir, Kürt aydınlarının çıkardıkları, “Kürd Teavün ve Terakki Gazetesi”, “Rojî Kurd” ve “Hetawî Kurd” isimli gazete ve dergileri alıp okuyabilirdiniz. “Türk Ocakları” tarafından düzenlenen bir toplantının, “Kürt Talebe Hêvî Cemiyeti”nin toplantı salonunda yapılmasını yadırgamak aklınızın ucundan bile geçmezdi. Kürtleri Osmanlı toplumunun, Kürdistanı da Osmanlı coğrafyasının önemli bir parçası olarak görürdünüz.

Peki ne oldu da sadece 15- 20 yıl sonra bu iki kavram lanetlendi ve dile getireni yok etti? Nasıl oldu da Kürtlerin aslında Türk oldukları keşfedildi? Daha önemlisi nasıl oldu da Kürt diye bir milletin, Kürtçe diye bir dilin ve Kürdistan diye bir coğrafyanın olmadığını ispatlamayı amaçlayan akademik bir çalışma alanı oluştu? Malmîsanij’in anti-Kürdoloji olarak adlandırdığı bu akademik alan nasıl inşa edildi?

Alişan Akpınar ve Namık Kemal Dinç, bu sorular ışığında, Kürt ve Kürdistan kavramlarının tarihine bakacak, Kürt meselesinin bugün yaşadığımız boyutlarını anlamamıza yardımcı olacak.

Alişan Akpınar: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih bölümünden mezunudur. Yine aynı üniversitede “Aşiret Mektebi” isimli teziyle Yüksek Lisansını tamamladı. Boğaziçi Gösteri Sanatları Topluluğu- Toplumsal Araştırmalar Komisyonu ve Kürdoloji Çalışmaları Grubu’nda son dönem Osmanlı tarihi ve Osmanlı’nın Kürt meselesi üzerine çalışmalar yapmaktadır. Aşiret, Mektep, Devlet (Aram Yayınları 2001) isimli bir kitabı vardır.
Katkıda bulunduğu kitaplar: Emir Bedirhan (Bgst Yayınları, 2007), Hînkerê Zimanê Kurdî (Bgst Yayınları, 2008), Osmanlı Kürdistanı (Bgst Yayınları, 2011), Rojî Kurd 1913 (İstanbul Kürt Enstitüsü Yayınları, 2013). Alişan Akpınar halen 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde Kürtler ve Alevi topluluklar üzerine çalışmalarını sürdürmektedir.

Namık Kemal Dinç: Yakın dönem Türkiye ve Kürt tarihi hakkında çalışmalar yaptı. Toplum ve Kuram Dergisi ve Zan Vakfı kurucularından. Halen Kürdoloji Çalışmaları Grubu bünyesinde çalışmalarına devam etmekte.