Opstellingen en systemisch werk hebben niets met elkaar te maken | Jan Jacob Stam | 2021

Historisch is het begonnen met opstellingen.
Dat is de ene erfenis van Hellinger, en dat heeft hij behoorlijk verfijnd.
Door duizenden opstellingen te doen zijn een aantal principes boven komen drijven, hoe sociale systemen bij mensen, en ook bij sommige kuddedieren, hoe die werken. Die principes zijn we Systemisch werk gaan noemen.

Als je precies kijkt naar de essentie van opstellingen namelijk gebruik maken van:
-iets dat heet het wetend veld,
door gebruik maken van de mogelijkheid van mensen om te representeren van iemand anders die helemaal niet in de zaal aanwezig is
En het buiten jezelf plaatsen van een innerlijk beeld:
Dat zijn de drie kenmerken van een opstelling.

Opstellingen is een tool waar je enorm veel subtiele informatie kunt vergaren die ergens in een systeem aanwezig is. Die info vergaren kun je voor veel meer dingen gebruiken dan voor Systemisch Werk.
Bv wat is de relatie tussen mij en mijn sterrenbeeld. Interessant, kun je een superopstelling over doen, maar het is geen systemisch werk.
Of het Fort Model en daar 4 representanten voor vragen. Dat is absoluut een opstelling, met ongelofelijk waardevolle informatie. Het is geen systemisch werk. Het kan wel SW zijn door de manier waarop je ernaar kijkt.

SW is voor mij de essentie hoe de drie overleving mechanismes of overlevingsmechanismes met elkaar werken, tegen elkaar inwerken, en dat heel goed begrijpen.

Dus beide erfenissen van Bert kun je helemaal loskoppelen. En dat is het goede nieuws. Dat loskoppelen heeft waarschijnlijk heel veel mogelijkheden.
Vaak om te sarren heb ik gevraagd: Ga je de methode van Systemisch Werk verder ontwikkelen, of ga je de methode van opstellingen verder ontwikkelen?
En bij de vereniging Het SONT (systemisch opstellingen in het Nederlands Taalgebied) was dat ook de vraag: richten we ons op opstellingen, op Systemisch werk, of op de verhouding daartussen.

En wat er onder ligt, is mijn pleidooi:
In de afgelopen 20 jaren heb ik 5x al mijn onderliggende principes over ’wat zijn opstellingen nu eigenlijk’ volstrekt moeten herzien. En een aantal keer echt opnieuw moeten beginnen.

Laten we vooral open blijven en ons voortdurend af blijven vragen: Wat zijn opstellingen nu precies? En wat is SW nu precies. En voortdurend met elkaar in gesprek te zijn: Wat zien we erin, wat wil zich ontwikkelen, wat is toch anders dan we dachten dat er is.
Dat brengt dit hele Veld verder.

En het tweede deel van het pleidooi is, zonder dat het rigide wordt, zonder dat jhet wordt zo is het en zo hoort het:
Kijk of je jouw eigen logische consistente bouwwerk van concepten kunt vinden, dat niet rigide is, maar wel wat min of meer logisch consistent is.

Weet alsjeblieft wat je doet! Dat is belangrijk. Voor jou maakt het me niet iut, ,maar wel voor het systemisch werk, het potentieel van systemisch werk, en voor klanten.

Want wat nodig is voor ,mensen die nooit eerder van SW hebben gehoord, die willen weten: Kunnen we vertrouwen, van waaruit werk je? Dat is fair. Dat is een soort van verplichting. Zodat zij kunnen beoordelen: Deugd het wat we doen of deugd dit niet. Dat was ook de reden om uitgeverij het Noorderlicht op te richten.

Je kunt proberen opstellers steeds beter te laten worden, maar je kunt ook de klanten iets in handen te geven zodat die steeds beter kunnen beoordelen: klopt het wat hier gebeurt zoals het bedoeld is. Dus het eerste doel was om het Duitse gedachten goed bereikbaar te maken voor de Nederlandse markt. Eigenlijk meer de markt meer bewust te maken dan om de opstellers meer bewust te maken.

=-=-=

Jan Jacob Stam geeft binnenkort een tweedaagse Masterclass over de vraag: "Hoe zorg je bij teams of organisaties voor echte verandering? Hoe kom je tot transformatie?"
Daarin behandeld hij ook 14 Systemische tools voor transformatie.

Dinsdag 30 maart en woensdag 31 maart 2021.
Meer informatie vind je hier: https://v-s.nu/transformatie