Karak aur karak ke prakaar. कारक तथा कारक के प्रकार और कर्त्ता कारक।

क्रियाजनकं कारकम्।
क्रियां करोति इति कारकम्।
यः क्रियां सम्पादयति।
यस्य क्रियया सह साक्षात् परम्परया वा सम्बन्धो भवति सः कारकम् इति कथ्यते।

कर्त्ता कर्म च करणं च सम्प्रदानं तथैव च
अपादानाधिकरणमित्याहुः कारकाणि षट्।

हे मनुष्याः! नरदेवस्य पुत्रः जयदेवः स्वहस्तेन कोषात् निर्धनेभ्यः ग्रामे धनं ददाति।
कः ददाति - जयदेवः -कर्त्ता -प्रथमा।
किम् ददाति -धनम् -कर्म - द्वितीया।
केन ददाति - स्वहस्तेन - करण- तृतीया।
केभ्यः ददाति - निर्धनेभ्यः- सम्प्रदान -चतुर्थी।
कस्मात् ददाति कोषात् अपादान -पञ्चमी।
कुत्र ददाति - ग्रामे - अधिकरण- सप्तमी।
हे मनुष्याः (सम्बोधन)- प्रथमा
*नरदेवस्य (षष्ठी)
*प्रातिपदिकार्थ लिङ्ग परिमाण वचन मात्रे प्रथमा ।
*प्रातिपदिकार्थ मात्रे - उच्चैः, नीचैः (अव्यय)
*श्री -नित्य स्त्रीलिंग ।
कृष्णः -नित्य पुल्लिङ्ग ।
ज्ञानम् - नित्य नपुंसकलिङ्ग।
लिङ्गमात्रे -तटः ,तटी ,तटम्।
परिमाणमात्रे - द्रोणो व्रीहिः।
वचनमात्रे -एकः, द्वौ ,बहवः।
सम्बोधने च -सम्बोधन में भी प्रथमा विभक्ति।

उपपद विभक्तिः कारक विभक्तिर्बलीयसी ।
नमस्करोति लक्ष्मीम्।