Cornell H. Fleischer ile Kehanet ve İmparatorluk KTS

00:00 Açılış
06:15 Fleischer’ın Eskatoloji çalışmalarının biyografik serüveni. Mevlana İsa’dan Kanuni dönemi farklı metinlerinde dini sıfatların kullanılması. 16.yüzyıl kaynaklarında dini sıfatların kullanımı.
14:50 Osmanlı eskatoloji kaynaklarına ve Remmal Haydar’ın kimliğine dair. Süleyman’ın hicri 1000 yılına kadar yaşayacağına dair kehanetler. (17:50’de hocanın kızı dışarı çıkıyor :D)

20:25 Remmal Haydar’la birlikte ve Kanuni dönemi eskatolojik bir hizipleşmeden söz edilebilir mi? İbrahim Paşa’yla Remmal’in rekabeti. Haydar’ın bir Farsça eserinde, İbrahim Paşa’dan “şeytan” olarak bahsedişi. Abdurrahman Bistami’ye dair. Fransız seyyahının Osmanlı dini siyasetine bakışı. Sultan Süleyman da 1550’lere kadar mesih olduğuna inanmış olabilir.

33:00 İmparatorluk’la Mesiyanizm birbirini tamamlar mı? Osmanlı’da politik-teolojik söylemin oluşmasının arka planı nelerdi? Fleischer öncelikle Osmanlı tarihçisi olma serüveninden bahsediyor. Osmanlı çalışmalarının problematikleri. Osmanlı devletindeki kaynakların oluşumu, kurumsallaşması.

46:15 Osmanlılar üzerine dağınık tespitler. Timurlular. II.Murat ve Abdurrahman-ı Bistami’yle birlikte proto-eskatolojik söylemin nüvelenmesi. Safevilerle karşılaştırmalar.

52:00 Safevi-Osmanlı devletlerinin ortak yönlerine dair tespitler. “Osmanlı ve Safeviler aynı kazanda pişmiştir… Osmanlı ve Safevi mehdiciliği aynı yerden kaynaklanıyor fakat farklı bir istikamette gidiyor.” Osmanlı mesiyanizmi Safevi devletindekiyle söylem bakımından nasıl benziyordu?

58:20 Mısır’ın fethi sonrası dönüşüm ve gelişimler. İbn Arabi’ci gelenek.

01:05:40 Kanuni dönemi mesiyanik düşüncesinin gündelik hayatta da uygulanma alanları veya bizatihi bir yeri var mıydı? Kudüs’ün önemi. Kanuni Sultan Süleyman için Davud-i Sani sıfatı kullanılması. Cem Sultan’ın Papa’ya “Hakiki Hristiyanlar bizi demesi”. Süleymaniye’nin Kudüs’teki mabedin bir mesiyanik yeniden inşası oluşu. Mevlana İsa’nın eskatoloji üzerine şüphe ve kaygıları. O dönemde sürekli cami yaptırılmasına reayanın karşıt görüş alması. Halk bu “ahir-zaman” algısına ikircikli bakıyordu. Sadece iyi bir son değil, aynı zamanda bir felaket olarak görülüyor.

01:22:00 Osmanlı’da bir sistem var mıydı? Kul Kızı olayı. Yavuz’un psikopat oluşu :). “Siyasal iktidar, ferdi prestije dayalıdır.” Selim’in sakal bırakmama anektodu. “Babam gibi sakalımı etrafımdakiler çekmesin diye”. Selim’den Süleyman’a geçişte bürokratlar, bir dönüşüm sürecinde olduğunun farkındalardı.

01:39:10 Kanuni dönemini dönemlendirmesi üzerine. Yeni nesil bürokratların oluşabilmesi. Celalzade’nin Tabakatül Memalik Derracatül Mesalik eserinin doğuran konjonktür.

01:45:40 Halil İnalcık’ın Osmanlı’da sistem varlığına dair itirafı.

01:47:30 Osmanlıda nazari, bürokratik sistem üzerine. Bürokrasinin mucizevi bir algıya sahip olması. Binyılcılığın bürokratları yorması. Şer’i ilimler ve dini ilimlerde siyasetin nüfuzu. Siyasetin hem ilahi hem dünyevi birlikteliği. Taşköprizade tarzında ulemanın ilim ve tarihi bu türden tasnif etmeden kaçınması.