მაცხოვრის ფერისცვალების, ანდრია პირველწოდებულის და ყოველ ქართველ წმინდანთა სახელობის ტაძრები

აქ ერთ ჭერქვეშ იყო ტაძარი, საავადმყოფო, ლაზარეთი და სასულიერო სემინარია. ამ შენობაში ცხოვრობდნენ ბერ-მონაზვნები. კომუნისტების პერიოდში ამ ტაძარს კინოდარბაზად იყენებდნენ. ტაძარმა დაიბრუნა პირვანდელი სახე. სცენა კვლავ საკურთხევლად გადავაკეთეთ, ტაძარში აღდგა ღვთისმსახურება.
ეს ტერიტორია, დღევანდელი ჭავჭავაძის გამზირიდან ფიზკულტურის ინსტიტუტის ჩათვლით, სასულიერო ქალაქი გახლდათ. ამ საეკლესიო სამონასტრო კომპლექსს, რომელსაც თავისი ლაზარეთი ჰქონდა, ნიკოლოზ მეორის დედა მარია ფეოდოროვნა ხელმძღვანელობდა. მისი მეორე მეუღლე იყო გიორგი შერვაშიძე, აფხაზეთის სამთავრო სახლის წევრი. ამ საეკლესიო ლაზარეთში მოწყალების დებად მუშაობდნენ მონაზვნები, რომლებიც დაუღალავად უვლიდნენ შეჭირვებულებს. მთავარი ექიმი ლებედევი ყოფილა. ტაძრის მშენებლობა 1907 წელს დასრულებულა. კომუნისტების პერიოდში ტაძარს გუმბათი მოუშალეს. მაშინდელი სასულიერო სემინარიის რექტორის კორნელი კეკელიძის დახმარებით, ბევრი რამ ხელშეუხებელი გადარჩა. ამ ტაძრის აღმდგენელის მამა კონსტანტინე კოღუაშვილის მოღვაწეობით კვლავ აღდგა აქ წირვა-ლოცვა და ღვთისმსახურება.
თითქმის 10 წელია ყოფილი სასულიერო სემინარიის, შემდეგ კი მე9 საავადმყოფოს ტერიტორიაზე სარეაბილიტაციო სამუშაოები მიმდინარეობს და ერთ–ერთ მნიშვნელოვან სასულიერო კერად ყალიბდება. აქ რამდენიმე ეკლესიაა აგებული – მაცხოვრის ფერისცვალების, წმ. ანდრია პირველწოდებული, ყოველთა ქართველთა წმინდანთა, ასევე წმინდა კვირიკესა და ივლიტას სახელობის ტაძრები. აქ საეკლესიო კომპლექსის მშენებლობა აქტიურად მიმდინარეობს... საქართველოს გასაბჭოებამდე აქ არსებული სასულიერო კერა ახალ სიცოცხლე იძენს.
მაცხოვრის ფერისცვალების სახელობის ეკლესიასა და მის ქვედა სართულზე მდებარე ყოველი ქართვლის ტაძარში თითქმის ყველაფერი ახალია – კანკელი, ხატები, ტრაპეზი, ჯვრები თუ სხვა საეკლესიო სიწმინდეები. ტაძარში შესვლისთანავე თვალშისაცემია მოხატულობის მკვეთრად აქცენტირებული ეროვნული თემატიკა. ეს ერთადერთი ტაძარია, სადაც ყველა ქართველი წმინდანის ფრესკაა გამოსახული. ამ ტაძრის კედლებზე საქართველოს მთელი სარწმუნოებრივი ისტორიაა გადმოცემული.
ქრისტიანული ტაძარი უბრალო არქიტექტურული ნაგებობა როდია, ის ცოცხალია! ტაძარში მისულ მორწმუნე ადამიანთა კრებული და მათ მიერ აღვლენილი წირვა-ლოცვა ანიჭებს სიცოცხლეს ეკლესიას, თავად ეს კრებულიც ხომ ეკლესიად იწოდება. ამ სიცოცხლეში კი უმნიშვნელოვანესი როლი აქვს ქრისტიანულ ხელოვნებას, რომლის გარეშეც ეკლესიის ცხოვრება სულყოფილი ვერ იქნებოდა. ფრესკულ მხატვრობას, რომელიც საქართველოში ძირითადად საეკლესიო არქიტექტურის შიდა სივრცეს ამკობს, დეკორატიული ფუნქციის გარდა შემეცნებითი მნიშვნელობაც გააჩია. გამოსახულებები ტაძრების კედლებზე ერთგვარად „ხილული ბიბლიის“ მნიშვნელობას იძენს და საზოგადოებისათვის ინფორმაციის მიწოდების მოხერხებული ფორმაა.
მაცხოვრის ფერისცვალების ტაძარში მოსულ თანამედროვე ქრისტიანული ხელოვნებით დაინტერესებულ ადამიანს უახლესი საეკლესიო ხელოვნების თავისებური და საკმაოდ მრავალფეროვანი “ექსპოზიცია” გადაეშლება თვალწინ. მხოლოდ ეკლესიაში შესული თუ იგრძნობთ სრული ძალით თანამედროვე საეკლესიო ხელოვნების მაჯისცემას. აქ თითოეული დეტალი თანამედროვე საეკლესიო ხელოვნებაში მიმდინარე ტენდენციებს და იმავდროულად უახლეს ისტორიას ასახავს. ყოველი ეკლესია ხომ საკუთარი ამბით თავადაა ისტორიის მთხრობელი.