Kadı Sicili Okumaları 4

Kadı sicilleri, Osmanlı Devleti'nin en önemli hukukî belgeleri arasında yer almaktadır. Bu siciller, tarihî veriler sunmasının yanı sıra hukuk, iktisat, coğrafya, sosyoloji ve psikoloji gibi birçok bilim alanı için de önemli kaynaklar teşkil eder. Geniş bir arşiv yapısına sahip olan kadı sicilleri, bölgesel olarak da farklı şahısların ve olayların kaydedildiği defterleri içerir.

Sebeb-i tahrîr-i kitâb:

Sebeb: (Arapça) Neden, gerekçe.
Tahrîr: (Arapça) Yazma, kayıt altına alma.
Kitâb: (Arapça) Yazı, belge.
Sebeb-i tahrîr-i kitâb: Belgenin yazılma nedeni.

Nefs-i Üsküdar:
Nefs: (Arapça) Şehir merkezi, kendisi.
Nefs-i Üsküdar: Üsküdar’ın merkezi.
Mütemekkin: (Arapça) Yerleşmiş, oturan.

Kimesne: (Farsça) Kişi, kimse.

Bosneviyyü’l-asl:

Bosnevî: (Arapça) Bosna asıllı.
Asl: (Arapça) Köken, soy.
Abd-i âbık:

Abd: (Arapça) Köle.
Âbık: (Arapça) Kaçak.
Abd-i âbık: Kaçak köle.
Sâhibü’l-lihye:

Sâhib: (Arapça) Sahip, sahibi olan.
Lihye: (Arapça) Sakal.
Sâhibü’l-lihye: Sakallı.
Tavîlü’l-kāme:

Tavîl: (Arapça) Uzun.
Kāme: (Arapça) Boy, boylu.
Tavîlü’l-kāme: Uzun boylu.
Asferü’l-levn:

Asfer: (Arapça) Sarı.
Levn: (Arapça) Renk.
Asferü’l-levn: Sarı benizli.
Eşhelü’l-ayn:

Eşhel: (Arapça) Açık renk göz.
Ayn: (Arapça) Göz.
Eşhelü’l-ayn: Açık renkli göz.
İş eri:
İş: İş (Türkçe).
Eri: Adam, kişi.
İş eri: İş yapan kişi, görevli.
Yevmî: (Arapça) Günlük, her gün verilen.

Takdîr: (Arapça) Belirleme, tayin etme.

Tahrîren: (Arapça) Yazılmış olarak.

Mezkûr-ı mevsûf:

Mezkûr: (Arapça) Bahsedilen, adı geçen.
Mevsûf: (Arapça) Tasvir edilen, nitelendirilen.
Mezkûr-ı mevsûf: Adı geçen ve tarif edilen.
Kazâ-i Gekvize:

Kazâ: (Arapça) Kaza, ilçe.
Gekvize: Coğrafi bir yer adı (muhtemelen Gebze).
Deft: (Arapça) Defter, kayıt.

Sebt: (Arapça) Kaydetme, yazma.

Tarih:
Metindeki tarih: Ramazan'ın dördüncü günü, 919 yılı (Hicri)

Hicri 919 yılı Miladi takvimde 1513 yılına denk gelir.