Kadı Sicili Okumaları 5

Kadı sicilleri, Osmanlı Devleti dönemi boyunca mahkeme kararlarını ve yargı süreçlerini belgeleyen önemli hukukî belgelerdir. Bu siciller, tarih araştırmaları için değerli bir kaynak olmanın yanı sıra hukuk, iktisat, coğrafya ve sosyoloji gibi çeşitli alanlarda da bilgi sunmaktadır.

Sebeb-i tahrîr-i hurûf: Yazının yazılma sebebi.
Sebeb: Neden, gerekçe.
Tahrîr: Yazmak, yazıya geçirmek.
Hurûf: Harfler, yazılar.
Meclis-i şer‘: Şeriat mahkemesi.

Meclis: Toplantı yeri, mahkeme.
Şer‘: İslam hukuku, şeriat.
İhzâr: Hazır etme, mahkemeye getirme.

İhzâr etmek: Bir kişiyi mahkemeye celbetmek, getirtmek.
Mecrûh: Yaralanmış.

Mecrûh eylemek: Yaralamak.
Şâhid: Tanık.

Şâhid taleb: Tanık istemek.
Udûl-i müslimîn: Müslüman tanıklar.

Udûl: Adil, güvenilir tanıklar.
Müslimîn: Müslümanlar.
Şehâdet: Tanıklık.

Şehâdet etmek: Tanıklıkta bulunmak.
Hayyiz-i kabûl: Kabul dairesi, kabul edilen.

Hayyiz: Daire, kapsam.
Kabûl: Kabul edilmek, geçerli sayılmak.
Te‘addî: Saldırma, zarar verme.

Te‘addîsine: Zarar vermesine.
Taksîrât: Suçlar, kusurlar.

Taksîrâtına: Suçlarına.
Deft: Defter.

Deft ere sebt olundu: Deftere kaydedildi.
Tahrîren: Yazılmıştır, yazılı olarak.

Fî evâhiri âhir-i Ramazani’l-mübârek: Mübarek Ramazan ayının son günlerinde.
Evâhir: Son günler.
Âhir: Son, nihayet.
Sene tis‘a aşer ve tis‘a mi’e: Hicri 919 yılı.

Tis‘a aşer: On dokuz (19).
Tis‘a mi’e: Dokuz yüz (900).
Tarih:
Tis‘a aşer ve tis‘a mi’e: Bu ifade Hicri 919 (Miladi 1513-1514) yılına karşılık gelir.