👉 Zostań Patronem: https://patronite.pl/radionaukowe
👉 Wesprzyj jednorazowo: https://suppi.pl/radionaukowe
🎧 Posłuchaj na streamingu: https://ffm.bio/radionaukowe
🔔 Subskrybuj: / @radionaukowe
🌐 Strona: https://radionaukowe.pl
👍 Facebook: / radionaukowe
📷 Instagram: / radionaukowe
❌ Twitter: / radionaukowe
🎓 Odwiedź LAMU: / @letniaakademiamlodychumyslow
🎬 Zobacz więcej: • Radio Naukowe poleca
📩 Kontakt: [email protected]
– Istnieje zjawisko kapitanozy, które pokazuje, że nawet jeżeli ktoś widzi problem, że jakieś działanie mogą doprowadzić do katastrofy, to może mieć kłopot ze sformułowaniem sygnału, a nawet jeżeli powie, że ta sytuacja jest groźna to może się okazać, że nie zostanie wysłuchana – mówi prof. Tomasz Grzyb, dziekan Wydziały Psychologii Uniwersytetu SWPS we Wrocławiu. Przykładem, katastrofa w Czarnobylu, gdzie presja autorytetu nie pozwoliła pracownikom na opór wobec wadliwie przeprowadzanych testów elektrowni.
Posłuszeństwo wobec autorytetu w sposób przełomowy dla psychologii zbadał w latach 60. XX Stanley Milgram. To znana historia. Milgram chciał sprawdzić podatność na autorytet (jak uważał, szczególną) w społeczeństwie niemieckim (jesteśmy po II wojnie światowej), a w USA chciał przeprowadzić badania kontrolne. Jednak skala podatności na autorytet (w tym przypadku naukowca w kiltu) była piorunująca: okazało się, że badani Amerykanie byli gotowi razić prądem niewinnych ludzi, nawet tak silnym, że mogli ich zabić. Do końca skali dochodziło średnio 60 proc badanych.
„Rażenie” było fikcyjne, a drugim „badanym” (jak sądzili prawdziwie badani) był aktor. Eksperymenty Stanleya Milgrama były szeroko komentowane i kontrowersyjne, ze względu na koszty psychiczne badanych.
Prof. Tomasz Grzyb wraz z prof. Dariuszem Dolińskim przeprowadzali serię podobnych eksperymentów w Polsce. Ze względów etycznych były zmodyfikowane, m.in. badanie przerywano przed dojściem do skali – limitem było 150 V. Zarówno u Milgrama, jak i w Polsce w eksperymentach nie znaleziono żadnej prostej zmiennej (płeć, wiek, wykształcenie), która by wpływała na skłonność do posłuszeństwa. Innymi słowy: nikt z nas nie wie, jak by się zachował w sytuacji takiej presji.
Prof. Grzyb i prof. Doliński przeprowadzili szereg wariantów szukając okoliczności, które to patologiczne posłuszeństwo będzie osłabiało. Niemal w każdej wersji wyniki wychodziły jednak podobne. Dopiero wersja, w której sugerowano podobieństwo między badanym, a „badanym” który miał być „rażony” prądem, spowodowała osłabienie posłuszeństwa. Całość opisali w książce „Posłuszni do bólu”.
W odcinku posłuchacie szeregu opowieści o konkretnych przypadkach, niezwykłych słowach osób, które jednak naukowcom odmówili (a byli to ludzie, którzy „nie wyglądali” na tych, co odmówią). Dowiecie się też, jak poradzić sobie w sytuacji, gdy czujecie się przymuszani do podejmowania szybkich decyzji (można poprosić o czas, jeśli jest to nam odbierane, prawdopodobnie jesteśmy w sytuacji, gdy ktoś chce nami manipulować). Gorąco polecam.
POLECAMY INNE MATERIAŁY:
• Radio Naukowe - Wszystkie odcinki
• Fizyka
• Biologia
• Astronomia
• Psychologia
• Zwierzęta
• Religia
• Historia
• Historia życia
• Geografia
• Technologia
00:00 - 01:24 Wstęp
01:24 - 05:46 Co doprowadziło do katastrofy w Czarnobylu i do katastrofy lotniczej na Teneryfie?
05:46 - 13:31 Eksperyment Stanleya Milgrama
13:31 - 16:15 Warianty badań - Od czego zależały wyniki eksperymentu?
16:15 - 19:35 Point of no return
19:35 - 26:14 Polska replikacja eksperymentu Stanleya Milgrama
26:14 - 31:26 Czy Ty nacisnąłbyś przycisk?
31:26 - 39:39 Sprzeciw wobec krzywdzących działań
39:39 - 45:45 Bliskość fizyczna i możliwość wycofania się
45:45 - 50:45 Wpływ badania na życie uczestników
50:45 - 53:32 Wariant badania z obniżonym poziomem naukowości
53:32 - 1:00:31 Społeczeństwo bezrefleksyjne, a słuchanie autorytetu
1:00:31 - 1:05:20 Autorytet w środowisku pracy
1:05:20 - 1:13:15 Jak nie ulegać?
🧠 Radio Naukowe - włącz wiedzę! 🧠
#RadioNaukowe #KarolinaGłowacka🎬
Информация по комментариям в разработке