(Derin Ven Trombozu (DVT) Nedir?) Uzm. Dr. İsmail DEMİR

Derin Ven Trombozu (DVT) ise derin yerleşimli toplardamarlarda, kanın pıhtılaşması ile meydana gelen tıkanıklık demektir. Pıhtı kan akımını tam yada kısmen engelleyerek bacakta toplardamar kanının birikmesine yol açar. En sık bacak toplardamarlarında görülen bu hastalığın sıklığı 1000’de 1-2’dir. Genellikle 40-50 yaş ve sonrasında görülen bu hastalık seyrek olmakla birlikte gençlerde de görülebilir.
Ven Trombozu Nedenleri Nelerdir?
Derin ven trombozu (DVT), bir veya daha fazla derin toplardamarlarda kan pıhtısı oluşması durumudur. DVT'nin birçok nedeni vardır. En yaygın nedenler arasında şunlar yer alır:
Hareketsizlik: Uzun süre hareketsiz kalma, özellikle uzun bir uçuş veya otobüs yolculuğu, ameliyat veya yatak istirahati nedeniyle, DVT riskini artırabilir.
Travma veya cerrahi: Cerrahi müdahale veya ciddi bir travma sonrasında, kan damarlarında hasar oluşabilir ve bu da DVT riskini artırabilir.
Yaş: Yaş ilerledikçe, DVT riski de artar.
Obezite: Yüksek vücut kitle indeksi (VKI) olan kişilerde, DVT riski artar.
Sigara kullanımı: Sigara kullanımı, kan pıhtılaşmasını artırır ve dolayısıyla DVT riskini de artırır.
Kalıtsal faktörler: Kalıtsal faktörler, özellikle faktör V Leiden veya protrombin mutasyonu gibi kan pıhtılaşması bozuklukları, DVT riskini artırabilir.
Hormonal değişiklikler: Gebelik, doğum kontrol hapları veya menopoz gibi hormonal değişiklikler, DVT riskini artırabilir.
Bazı tıbbi durumlar: Kanser, kalp yetmezliği, inflamatuar bağırsak hastalığı ve böbrek yetmezliği gibi bazı tıbbi durumlar, DVT riskini artırabilir.

Derin Ven Trombozu Bulguları;
-Baldır bölgesinde hızlı ilerleyen şiddetli gerginlik, ağrı ve şişkinlik
-Bacakta ısı artışı, ciltte koyulaşma ve kızarıklık gibi renk değişiklikleri oluşur.
-Nadiren bacakta toplar damar tıkanıklığı (derin ven trombozu) bulguları olmadan büyük bir pıhtının koparak akciğere gitmesiyle pulmoner emboli dediğimiz durum ortaya çıkabilir. Bu durum hasta hayatını tehlikeye sokan komplikasyondur (Akciğer embolisi bulguları; Akciğerlerde keskin batıcı bir ağrı, solunum sıkıntısı, ağızdan kan gelmesi ve öksürük olarak sıralanabilir).
DVT Tanısı Nasıl Konur?
Derin ven trombozu (DVT-toplardamar tıkanıklığı) tanısı hastanın şikayetinin dinlenmesi ve muayeneyle başlar. DVT görüntüleme yöntemleriyle çok basit bir şekilde konabilir. Renkli Doppler ultrasonografi ile birkaç dakika içerisinde sadece derin ven trombozu (toplardamar tıkanıklığı) tanısı konmakla kalmaz yeri ve bacak damar haritası belirlenip DVT oluş sebebine dair fikirler edinilir. Ultrason radyasyon içermemesi, düşük maliyetli olması, son derece pratik ve gerçek zamanlı görüntü vermesi nedeniyle günümüzde altın standarttır. DVT tanısında; ultrasonografi genellikle tek başına yeterlidir. Fakat bazen kilolu hastalar ve karın içi toplardamar tıkanıklıkların belirlenmesinde yetersiz kalabilir. Bu durumlarda manyetik rezonans (MR), Bilgisayarlı Tomografi (BT) ve venografi uygulanabilecek tanı yöntemleridir. DVT ye (derin ven trombozu) bağlı gelişen pulmoner emboli (akciğer pıhtısı) tanısında BT anjiyografi çok kıymetli bir inceleme yöntemidir.

Derin Ven Trombozu’nda (DVT) Tedavi?
Akut dönem (yani hastalığın başlangıcının ilk 2 iki haftalık dönemi) DVT’de (derin ven trombozu) medikal ve girişimsel tedaviler mevcuttur.
Derin ven trombozu tedavisinde 2008 yılına kadar medikal tedavi yöntemleri kullanılmaktaydı. Klasik medikal yöntemde antikoagülan (kan sulandırıcı) olarak düşük molekül ağırlıklı heparinle başlayıp daha sonra sadece Coumadin ile devam edilirdi. Fakat Coumadin son derece kararsız bir oral (ağızdan) antikoagülandır. Coumadin yiyecek ve ilaçlar ile etkileşime girerek bireyden bireye ciddi dozaj farklılıkları gösterir. Coumadin bazı bireylerde 3 günde 1’den, bazı bireylerde günde 3 tablete kadar dozaj farklılığı göstermektedir. Bu nedenle sıkı laboratuvar takibi gerektirmektedir.
Son 10 yılda derin ven trombozu tedavisinde kullanıma giren yeni oral antikoagülanlar (YOAK) yiyecek ve ilaçlarla etkileşime girmemesi, bireyden bireye doz farklılıkları göstermemesi nedeniyle son derecede güvenli olduklarından Coumadin yerini almışlardır (Rivaroksaban, Apiksaban ve Dabigatran gibi). Derin ven trombozu (toplardamar tıkanıklığı) diz altına sınırlı ise yeni oral antikoagülan tedavi seçilecek etkin tedavi olmalıdır. Fakat bilinmelidir ki hiçbir antikoagülan ilaç oluşmuş pıhtıyı eritemez sadece yeni pıhtı gelişimini engelleyerek DVT nin ilerlemesini önler. Oluşan pıhtı vücudun kendi savunma mekanizmasının ürettiği birtakım enzimler tarafından çözülebilir, bu da yeterli düzeyde olmaz.
Derin ven trombozunda pıhtı iliyak bölge dediğimiz kasık ve karın içi büyük toplardamarlara ulaşmışsa seçilecek tedavi yöntem anjiyografik kapalı operasyonlardır (Farmakomekanik tromboembolektomi).

Varis Çorapları:
Bacak şişliklerinden kurtulmak için muhtemelen dereceli kompresyon çorapları giymeniz gerekecektir. Şişlik nedeni genellikle bacak damarlarındaki kapakçıkların hasar görmesi veya damarın DVT tarafından bloke edilmesidir.