พระเจ้าอโศกมหาราช คือกษัตริย์พุทธจริงหรือไม่ ? I ประวัติศาสตร์นอกตำรา EP.220

รัชสมัยของพระเจ้าอโศกนับเป็นช่วงที่อาณาจักรมคธ แห่งราชวงศ์เมารยะขยายอำนาจออกไปอย่างกว้างใหญ่ไพศาล ครอบคลุมอนุทวีปอินเดียเกือบทั้งหมดในเวลานั้น
ที่สำคัญ ในคัมภีร์บาลียังสรรเสริญพระองค์ในฐานะองค์อัครศาสนูปถัมภกที่สําคัญที่สุดของพระพุทธศาสนาด้วย
แม้คัมภีร์ตำนานทางพุทธศาสนาที่มีอยู่จะให้รายละเอียดเกี่ยวกับพระเจ้าอโศกเอาไว้ แต่ทว่ายังมีหลักฐานชั้นต้นที่สามารถให้ภาพที่ชัดเจนในรัชสมัยของพระองค์ได้อย่างดีนั่นคือ จารึกของพระเจ้าอโศกมากกว่า 30 จารึกในหลายรูปแบบ ทั้งจารึกบนก้อนหิน ผนังถ้ำ และเสาศิลา ซึ่งถือเป็นหลักฐานที่มีอายุร่วมสมัยกับพระเจ้าอโศก เพราะเป็นสิ่งที่พระองค์โปรดสั่งให้จดจารจารึกเหล่านี้ขึ้นเอง
จารึกของพระเจ้าอโศกที่ทรงใช้พระนามแทนพระองค์ว่า “ราชาเทวานัมปิยปิยะทัสสิน หรือปิยะทัสสี ได้ให้ข้อมูลต่าง ๆ มากมาย ทั้งด้านพระราชบุคลิก และรัฐประศาสโนบายเกี่ยวกับการปกครอง โดยเฉพาะการใช้หลัก “ธรรมะ”
แม้พระองค์จะสนับสนุนพุทธศาสนา แต่จารึกเหล่านี้ก็ไม่ได้ให้ความชัดเจนมากนักว่า พระองค์เปลี่ยนมานับถือพุทธอย่างเต็มตัวหรือไม่ ขณะเดียวกันพระองค์ยังคงให้การอุปถัมภ์ศาสนาอื่น ๆ ในพระราชอาณาจักรไปพร้อม ๆ กันด้วย