Prostaat onderzoek, hoe gaat dat? Arts over prostaatkanker en te hoog PSA

Wat als je PSA te hoog is? Is het prostaatkanker? Of is er iets anders met je prostaat aan de hand? Welke onderzoeken zijn er? Uitleg van dr. Paul Kil, uroloog en medisch directeur van Andros Clinics.

00:00 Prostaat onderzoek, hoe gaat dat?
00:10 PSA meten
00:30 Hoe groot is de prostaat?
00:48 MRI Prostaat Scan
01:06 Geen verdachte plek = geen biopsie
01:29 Wel verdachte plek = biopsie via huid
03:44 Uitslag MRI Prostaat Scan 1 - 5
05:41 Soorten prostaatkanker
06:16 Agressieve prostaatkanker op tijd genezen

Video 69

Prostaatonderzoek, hoe gaat dat? Als je wilt weten of iemand prostaatkanker heeft, dan is onderzoek nodig.

De eerste test is vaak de PSA waarde meten. Wanneer je PSA verhoogd is, word je door de huisarts verwezen naar een uroloog. De uroloog doet verder onderzoek.

En verder onderzoek bestaat eruit dat hij eerst gaat voelen naar de prostaat. Hij kijkt of dat hij geen onregelmatigheden voelt.

De uroloog kijkt hoe groot die prostaat is. Komt die licht verhoogde PSA, bijvoorbeeld 4 of 5, door een goedaardig vergrote prostaat? Als je een hele grote prostaat hebt, mag je een hoger PSA gehalte hebben dan wanneer je prostaat veel kleiner is.

En als dat ongunstig uitpakt dan hebben we nu de beschikking over een MRI onderzoek: de MRI Prostaat Scan. Waarbij we de prostaat heel secuur in beeld brengen. En kunnen kijken of er plekjes in die prostaat zitten die mogelijk samenhangen met prostaatkanker.

De MRI is een heel betrouwbaar onderzoek. Het is zo betrouwbaar dat wanneer je PSA verhoogd is met 5, 7 of zelfs 9 en de MRI is helemaal normaal dus geen afwijkingen laat zien. Dat de uroloog over het algemeen de patiënt gerust kunnen stellen. En zeggen 'u hoeft niet bang te zijn dat u op dit moment prostaatkanker hebt'.

Als ze een plekje in die prostaat zien. Dan is de volgende stap dat je weefselonderzoek wilt gaan doen via een biopsie.

Vroeger als iemand een verhoogd PSA gehalte had. Dan leidde dat bijna altijd tot het nemen van biopten. Nu maak je eerst een MRI. En wat blijkt. Als je bij al die mannen in plaats van biopten eerst een MRI maakt dat in de helft van de gevallen, bij 50 procent, is die MRI normaal en hoef je geen biopten te nemen.

Vroeger hadden ze allemaal biopten. En dan zeiden we 'meneer, we hebben biopten genomen en er is geen kwaadaardigheid. En die mensen die waren blij maar eigenlijk had je ze onnodig gebiopteerd.

En nu door die MRI kun je zeggen: meneer die MRI is helemaal normaal, u hebt die biopten niet nodig.

Wat je vaak dus wel doet is als die PSA 5 of 7 is dat je hem over één jaar of over twee jaar nog eens prikt om te kijken hoe hard de PSA stijgt. Loopt de PSA te snel op dan gaan we toch opnieuw kijken. En dan meestal maak je een nieuwe MRI. Als die mensen die onder controle waren en ze blijken prostaatkanker alsnog te hebben dan ben je er toch nog op tijd bij en kun je ze toch nog genezen.

Dus de onderzoeken bestaan al uit: PSA meten, inwendig onderzoek, een echo maken om te kijken hoe groot die prostaat is en of dat PSA komt door een goedaardige vergroting. Zo niet, dan een MRI maken.

Bij de uitslag van de MRI geeft de radioloog aan hoe groot de verdenking is dat er een kwaadaardige plek is. Hij hangt daar een getal aan van één tot en met vijf. Je kunt dat ook zien in je verslag, PI-RADS 1 tot en met 5.

PI-RADS 1 en 2 is meestal geen reden voor ongerustheid.
4 en 5 is reden voor ongerustheid en noodzaak tot het nemen van biopten.
En 3 zit daar een beetje tussenin, het heeft goedaardige kenmerken en kwaadaardige kenmerken.

Na de MRI blijkt bij veel mannen verder geen onderzoek zoals biopsie meer nodig.

Die andere groep die ga je wel biopteren, dan ga je dus weefsel uit de prostaat nemen. Dat gaat de patholoog bekijken onder de microscoop. Die gaat twee dingen zeggen
'is er kwaadaardigheid?',
'Is het een agressieve vorm van prostaatkanker?

Er zijn twee vormen van prostaatkanker.
De ene vorm die krijgt eigenlijk iedereen, als je maar oud genoeg wordt. Iedereen krijgt onrustige cellen die zich nadelig ontwikkelen en uitmonden in prostaatkanker. Waaraan je verder niks hoeft te doen. Dat is dus de vorm van prostaatkanker waar mensen van zeggen: 'je gaat dood met die kanker maar je gaat niet dood aan die kanker'. Die mensen moet je dus ook met rust laten.

Dan heb je een andere vorm: dat is een agressieve vorm van prostaatkanker. Die gaat uitzaaien of die gaat verder groeien als we er niks aan doen. En die mensen moet je dus zeggen, u hebt een agressieve vorm van prostaatkanker, u moet behandeld worden.

Dus het gaat erom dat we die laatste groep op tijd vinden zodat we die mannen met agressieve prostaatkanker op tijd kunnen behandelen en genezen.

En als je dat doet via PSA, MRI, biopsie, agressieve vorm. Dan heb je een keten waarvan je zegt we hebben die agressieve vorm op tijd gevonden. En de mensen met een niet agressieve vorm,
hebben we zoveel mogelijk met rust gelaten.