Wschód - „Carski dar dla Polaków"

Program realizowany w Ukrainie, we wsi koło Chersonia, w której żyją potomkowie Polaków, od niemal dwustu lat. W przeszłości wiele wycierpieli, ale i teraz los nie był dla nich łaskawy.

W pierwszych miesiącach rosyjskiej agresji, większość domów zostało zniszczonych. Ludzie uciekli stąd w różne strony. Sporo osób ewakuowało się do Polski, historycznej ojczyzny ich przodków. Została tu niewielka grupa, która przeżyła rosyjską, dziewięciomiesięczną okupację. Polacy pojawili się w tych okolicach, po powstaniu listopadowym.

W głąb imperium rosyjskiego zostali zesłani z guberni grodzieńskiej, wileńskiej i podolskiej. Miejsce do osiedlenia w stepach czarnomorskich, wyznaczył im car Mikołaj Pierwszy. Wieś nazwano wówczas Carewodar - dar od cara. Chociaż od kilkudziesięciu lat miejscowość ta nosi nazwę Prawdyne i zamieszkała jest również przez Ukraińców, pamięć o założycielach wioski, jest tu stale pielęgnowana. Większość osób nosi polskie nazwiska.

Szczególnie wspominany jest tu tragiczny rok 1937, kiedy w ramach Polskiej Operacji NKWD, rozstrzelano ponad stu mieszkańców. Wiele rodzin doznało przez te wszystkie lata, w swojej nowej ojczyźnie - bólu i upokorzeń. Przechowali katolicką wiarę i poczucie przynależności do narodu polskiego. Ich dumą jest katolicki kościół z odeskiego kamienia, wybudowany przez pradziadów. Przetrwał najtrudniejsze czasy prześladowań i represji. Zamieniony był wówczas na magazyn ziarna i środków chemicznych.

Odzyskany i niedawno odremontowany, oparł się kolejnym niszczycielom - rosyjskim okupantom, którzy uszkodzili nieznacznie jedną ze ścian i dach świątyni. Gromadzą się w nim teraz, ci wszyscy, ocaleni z wojennej pożogi.