Czy nauka może wyjaśnić umysł? Mateusz Hohol

Dzięki neuronauce poznawczej -- dynamicznie rozwijającej się od dwóch dekad gałęzi nauki -- możliwa staje się realizacja odwiecznego marzenia filozofów: wyjaśnienie tajemnic funkcjonowania ludzkiego umysłu. Ta złożona dyscyplina nie może się obyć bez szerokiego wachlarza metod badawczych -- m.in.: obrazowania pracy mózgu czy studiów nad deficytami i dysfunkcjami poznawczymi wywołanymi uszkodzeniami mózgu.

Skomplikowany przedmiot badań i zróżnicowane metody pozyskiwania danych wymagają postawienia pytań o spójność całej dyscypliny i wyjaśniającą moc teorii neurokognitywnych. Mateusz Hohol w swojej książce stawia te pytania i formułuje na nie trafne odpowiedzi.

Książka:
http://www.ccpress.pl/produkt/Wyjasni...

Wykład odbył się w ramach III serii wykładów otwartych "Granice Nauki" zatytułowanej "Stawiamy pytania". Komentarz organizatorów:

Mówi się o tak zwanych Wielkich Pytaniach, które ludzie być może zadają sobie, od kiedy zdobyli język i samoświadomość: Dlaczego istnieje coś, a nie nic? Jak to wszystko powstało? Czy śmierć jest kresem istnienia? Czy realizujemy gotowy scenariusz naszego życia -- czy nasza przyszłość jest gdzieś zapisana, czy raczej jesteśmy w pełni wolni? I wiele innych, podobnych.

2500 lat temu Grecy odważyli się rzucić przyrodzie wyzwanie -- zapragnęli opanować świat swoim umysłem. Uznali, że za wszystkimi zjawiskami w przyrodzie kryje się coś znacznie głębszego niż kaprysy przekupnych bogów Olimpu, że świat daje się badać racjonalnie. Od tego momentu ludzkość stawia sobie kolejne pytania: jakie zjawiska są przyczynami innych zjawisk? Czym różnimy się od innych zwierząt? Czy świat, który postrzegamy, istnieje obiektywnie, niezależnie od nas i naszych zmysłów? Jak wygląda kosmos i jaką rolę w całej przyrodzie odgrywa człowiek? W jaki sposób zdobywamy wiedzę o świecie? Czy prawa matematyki są niezależne od człowieka i czy obowiązują przed ich udowodnieniem?

Wraz z powstaniem i rozwojem nauki otrzymaliśmy część odpowiedzi na niektóre z tych pytań, ale liczba pytań wcale nie zmalała -- nowe, specjalistyczne nauki umożliwiły postawienie nowych, wielu bardzo szczegółowych pytań: jak powstała moralność? Skąd wzięły się religie? Czy język narzuca nam rozumienie świata? Jak wyglądał Wszechświat przed erą Plancka? W jaki sposób mózg tworzy dla nas świat? Co się z tym światem stanie, jeżeli mózg zostanie uszkodzony? Czy istnieje wiele Wszechświatów? Czy model standardowy cząstek elementarnych wymienia faktyczne elementy struktury świat? Co pozwoliło ludziom stworzyć kulturę i zbudować cywilizację? Od kiedy w ogóle ludzie zdają sobie Wielkie Pytania?

W trzeciej edycji wykładów „Granice nauki" zastanowimy się nad niektórymi z tego rodzaju pytań. Czasami będziemy wychodzić od pytań szczegółowych, możliwych do postawienia dzięki najnowszym naukom. Czasami będziemy wracać do pytań, które nurtowały już Greków, a współczesne nauki dostarczają na nie coraz bardziej zadziwiających odpowiedzi. Nie zabraknie pytań o relacje nauki z innymi aspektami ludzkiej kultury i innymi wymiarami życia człowieka. A w tle wszystkich rozważań zawsze pobrzmiewać będą Wielkie Pytania. Dlatego każdy, niezależnie od wieku, wykształcenia i zainteresowań, powinien znaleźć coś dla siebie.