ΑΕΦ 17. Οι Ατομικοί Φιλόσοφοι Λεύκιππος και Δημόκριτος. Τα άτομα, η ψυχή, η ηθική – Ευ. Μαραγγιανού

Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ, σε συνεργασία με τον Σύλλογο Λόγου - Μουσικής - Τέχνης "ΛΙΝΟΣ",
παρουσιάζουν κύκλο φιλοσοφικών διαλέξεων με γενικό θέμα:
«ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ. Από τον ΘΑΛΗ ως τον ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ»

Εισηγήτρια: ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΜΑΡΑΓΓΙΑΝΟΥ - ΔΕΡΜΟΥΣΗ,
Καθηγήτρια Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ.

Διάλεξη 17η: Οι Πλειονοκράτες Προσωκρατικοί - Γ΄ μέρος.
Οι Ατομικοί Φιλόσοφοι ΛΕΥΚΙΠΠΟΣ και ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ. Τα άτομα, η ψυχή, η ηθική.

Η δομή και το περιεχόμενο των διαλέξεων βασίζονται στο βιβλίο της κας Ευαγγελίας Μαραγγιανού - Δερμούση «Αρχαίοι Έλληνες Φιλόσοφοι. Από τον Θαλή ως τον Αριστοτέλη», εκδόσεις Da Vinci, Αθήνα 2016.

Ο κύκλος των διαλέξεων διοργανώθηκε από τον Σύλλογο Λόγου - Μουσικής - Τέχνης "ΛΙΝΟΣ".

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΔΕΚΑΤΗΣ ΕΒΔΟΜΗΣ ΔΙΑΛΕΞΕΩΣ

ΟΙ  ΠΛΕΙΟΝΟΚΡΑΤΕΣ  ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΙ

3. ΟΙ ΑΤΟΜΙΚΟΙ ΛΕΥΚΙΠΠΟΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ. Τα άτομα, η ψυχή, η ηθική.

Ο Δημόκριτος διατύπωσε και ανέπτυξε την άποψη που υιοθέτησε από τον Λεύκιππο, σύμφωνα με την οποία οι αρχές όλων των όντων είναι πολύ μικρά υλικά σωματίδια που δεν μπορούν να τμηθούν περαιτέρω (άτομα). Αυτά είναι άναρχα, άφθαρτα και αόρατα.
Επί πλέον διαφέρουν μεταξύ τους ως προς το μέγεθος, το βάρος, το σχήμα, τη θέση και τη διάταξη, ενώ κινούνται μέσα στο κενό με μια μηχανική τυχαία κίνηση (την «δίνην» ή «περιπάλαξιν»), με αποτέλεσμα άλλοτε να ενώνονται και άλλοτε να απομακρύνονται το ένα από το άλλο.
Με την ένωσή τους δημιουργούνται τα ποικίλα όντα, η γη, οι αστέρες και οι άπειροι κόσμοι, ενώ ο διαχωρισμός τους επιφέρει τη φθορά (DK, A 14, A 57).

Η ψυχή αποτελείται από σφαιρικά άτομα, πολύ λεπτά, λεία και κινητικά, τα οποία εισέρχονται στο σώμα με την αναπνοή, διαχέονται σε αυτό και εκτελούν διάφορες λειτουργίες, όπως είναι η κίνηση, η αίσθηση (κοινές σε ανθρώπους και ζώα) και η νόηση που είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ανθρώπου (DK, A 28).
Οι αισθήσεις όμως ενίοτε δεν μας παρέχουν σωστές μαρτυρίες. Έτσι μας πληροφορούν ότι ο κόσμος αποτελείται από τα φυσικά όντα, ενώ τα μόνα που υπάρχουν πραγματικά είναι τα άτομα και το κενό.
Κατά τον φιλόσοφο υπάρχουν λοιπόν δύο είδη γνώσης: η "γνήσια", στην οποία μας οδηγεί η νόηση και η "σκοτεινή" που την αποκτούμε δια μέσου των αισθήσεων, οι οποίες δεν μπορούν να συλλάβουν την αλήθεια, γιατί δεν έχουν τη δυνατότητα να εισχωρήσουν πέρα από την επιφάνεια των πραγμάτων (DK, B 11).
Εν τούτοις αυτές είναι απαραίτητες προκειμένου να λειτουργήσει η νόηση, γιατί μας παρέχουν τις πληροφορίες που αυτή επεξεργάζεται.

Όσον αφορά τις απόψεις του Δημοκρίτου περί ηθικής, αυτές προαναγγέλλουν εν πολλοίς τις πλατωνικές και αριστοτελικές αντιλήψεις, επικεντρώνονται δε στην έννοια του μέτρου ή της μεσότητας ή του ίσου, η οποία καλύπτει κάθε πτυχή της ανθρώπινης ζωής.
Με την αποφυγή των «ελλειπόντων» και των «υπερβαλλόντων» που ταράσσουν την ψυχή, ο άνθρωπος φθάνει στην ήρεμη χαρά και στη γαλήνη της ψυχής («ευεστώ» ή «ευθυμίη» ή «ευδαιμονίη»).
Συνεπώς η ευδαιμονία δεν εξαρτάται από τα υλικά αγαθά, αλλά από την αρετή της ψυχής (DK, B 170).

~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Ενδεικτική  ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ για τους ΠΡΟΣΩΚΡΑΤΙΚΟΥΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥΣ
https://drive.google.com/file/d/1lUJI...
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΟΜΙΛΗΤΡΙΑΣ
Βιογραφικό σημείωμα καθηγήτριας Ευαγγελίας Μαραγγιανού: 
https://drive.google.com/file/d/1Rzju...
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Οι ΦΡΥΚΤΩΡΙΕΣ ευχαριστούν θερμά για την συνεργασία
την κα Ευαγγελία Μαραγγιανού - Δερμούση,
τον Σύλλογο Λόγου - Μουσικής - Τέχνης "ΛΙΝΟΣ" και την πρόεδρο αυτού
κα Όλγα Κανελλοπούλου - Ντινοδήμου.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Μπορείτε να παρακολουθήσετε όλες τις διαλέξεις του κύκλου
«ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ. Από τον ΘΑΛΗ ως τον ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ»,
στον σύνδεσμο:     • Αρχαίοι Έλληνες Φιλόσοφοι – Ευαγγελία...  

Μπορείτε επίσης να παρακολουθήσετε όλες τις ομιλίες της κας Ευαγγελίας Μαραγγιανού,
που έχουν καταγραφεί από τις Φρυκτωρίες, στον σύνδεσμο: 
   • Ευαγγελία Μαραγγιανού - Ομιλίες  
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Για οποιαδήποτε πληροφορία ή καταγγελία, παρακαλούμε, ενημερώστε μας στην κεντρική ιστοσελίδα: http://www.fryktories.net
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------