Harold A. Innis (1894-1952)

Kanadalı iktisatçı ve tarihçi Harold A. Innis “Empire and Communications” ve “The Bias of Communication” adlı çalışmaları ile kendinden sonra gelen iletişimcileri ve özellikle de Marshall McLuhan’ı (1911-1980) derinden etkilemiştir. Innıs’e göre bütün teknolojiler (askeri, sınai ya da yönetsel) aynı ölçüde öneme sahip değildir. İletişim teknolojisi iki nedenden dolayı daha önemlidir. Birincisi insanların teknolojilerle içsel, simbiyotik bir ilişkisi vardır. İletişim teknolojisi de insan düşüncesi ve bilincinin bir uzantısı olması açısından merkezi önemdedir. İkinci ise teknolojide yaşanan tarihsel kırılmaların her zaman ilk olarak iletişim süreçlerine uygulanmasıdır. Örneğin mekanik çağın habercisi baskı teknolojisi iken, elektronik çağınki telgraf olmuştur (Aktaran: Özçetin,2018;240).
Düşünüre göre toplumlar, insanların faaliyetlerini sınırlayan ve güdüleyen “zaman ve mekân” mevhumlarıyla sürekli bir mücadele halindedir. Bir toplum durağanlıktan kurtulmak için hem zamanın hem de mekânın üstesinden gelebilmelidir. Teknolojiler ve iletişim teknolojileri bu iki olgunun sınırlandırmalarına karşı bir meydan okumadır ona göre. Farklı malzemeleri kullanan farklı medyaların zaman ve mekanın kontrolü noktasında farklı sonuçlara yol açması “iletişimin yanlılığını” gösterir. Bu noktadan hareketle de zaman ve mekân yanlı (time-space biased) iletişim araçları arasında bir ayrım yapar (Aktaran: Özçetin,2018;241). Medyanın mekân ya da zaman eğilimli olması durumunda yaşanan değişim ve dönüşümler, düşünüş, davranış, kavrayış, örgütleniş ve iktidar biçimlerinde yaşanan değişim ve dönüşümleri beraberinde getirir (Özçetin,2018;241).

Innis’e göre çağdaş Batı tarihi, iletişimin yanlılığının ve basın üzerine kurulmuş bilgi tekelinin tarihidir: “Basının gelişimi Ortaçağ kilisesinin zamansal tekeline saldırdı ve milliyetçiliğin, imparatorlukların gelişimini sağladı. Basın bütün kurumlara girerek laik kurumların yaratılmasında en etkili güç oldu. Sözlü geleneğin önde gelen ahlak, değer ve metafiziğini yeraltına itti. Dini ekonominin gereksinimlerini karşılayacak şekilde değiştirdi.” (Aktaran: Rigel vd, 2005;14).