Sinekli Bakkal Kitap Özeti

https://www.kitapyurdu.com/kitap/turk...
Seslendiren: Emine Aktaş
Sinekli Bakkal Romanı Üzerine:
Sinekli Bakkal, Abdülhamit’in baskı yılları ve 1908 devrimiyle kapanan bir dönemi anlatan romandır. 1936’da İngiltere’de bir
Atatürk muhalifi olarak yaşarken ve İngilizce kaleme alınmış bir
eserdir. Yazıldığı dilde okunabilmesi ve en önemlisi anlaşılabilmesi için tüm dinlere hoşgörü ile yaklaşan Mevlevi Şeyhi Vehbi
Dede gibi yalnızca Halide Edib’in muhayyilesinde olan tiplerle
zenginleştirilmiş. Mevlevilerin zikir törenlerinin, hoşgörü timsali
Müslümanlar olarak lanse edilmeye en uygun tarikat olduğunu düşünen Halide Edip, Türkiye’deki rejimin böyle tekkeleri kapattığı
düşüncesindedir. Halide Edip’in Mevleviliğinde kitabi hiçbir ize
rastlamayız romanlarında, doğru dürüst bir alıntı yoktur hoşgörülü Mevlâna’dan. 2000’li yıllarda Elif Şafak, bu açığı fark edip kendi yaşam ilkelerini romanına Mevlevilik ilkesi olarak koymayı akıl
edecektir. Tesadüfen o da kitabını İngilizce yazmıştır.
Sinekli Bakkal’ın Peregrinisi Halide Edip’ten duyduğu hoşgörülü Müslümanlığı hemen benimser ve Rabia’ya aşkını Osman
olarak sunar, kendi ismi ile neden Müslüman olamadığını bile sorgulamaz. Fransa’da büyük servete malik olduğundan evlenince hiç
değilse karısını da rahat ettirmek için boğazda bir yalıda yaşayalım der Rabia’ya. Rabia dinine hakaret olarak algılar bu durumu
ve Sinekli Bakkal’da yaşamaya ikna eder Osman’ını. Ancak büyük
tavizi yemekleri yerde yemek istemeyen Osman’ın eve masa alma
kararını güçlükle kabul buyurarak verir Rabia. Osman mahalle yaşamını o kadar sever ki her akşam mahallenin kabadayısı Sabit Bey
Ağabey’i ki Rabia’ya bir ara zorla sahip olmak istemiş ama başaramayınca bu güzel hafız kızın koruyucusu olmuş mahallenin tulumbacısı ile görüşüp sohbet etmeden evine uğramaz. Bu bir Sinekli
Bakkal geleneğidir her erkek Sabit Bey Ağabey’in işlettiği kahveye
uğrayacak, oradan da evine gidecek. Yazarın geleneksel mahalle
kültürünün bir ögesi olarak gördüğü kıraathaneye Rabia’nın taze
Müslüman kocasını göndererek geleneklerimizi ne denli sindirmiş,
benimsemiş bir Müslüman olduğunu kanıtlamak ister bizlere.
Romanın gerçek hayatta pek karşılığı olmayan tiplemelerinden
birisi de Kız Tevfik’tir. Karagöz oynatır, meddahlık yapar ve kadın
kılığında gösteriler yapar. Hepsi tamam da kadın kılığına girince
toplum içerisine girebilir mi? Rabia’nın iftihar edeceği bir baba olabilir mi? Neyse ki öyle şeyler yapmaması için kulağı çekilir sonra da
sürgün edilir İstanbul’dan.
Romanımızda, kölelik de yumuşatılarak anlatılıyor: Kanarya,
kölecilerden alınan çok güzel bir Çerkez cariyedir. Selim Paşa
Konağında baş köşede müzik, dil, nakış, dikiş dersleri alır ve
Abdülhamit’e zamanı gelince sunulmak için yetiştirilir. Zira bilinir ki Abdülhamit’in sevgisini, güvenini kazanmak zordur onun
en düşkün olduğu yanı da Çerkez cariyelere dayanamaması ve
haremini bunlarla doldurmasıdır. Küçük yaşta zorla kaçırılarak getirilen köle kızları büyüyünce de güzelliğini muhafaza ederse saraylara, paşa konaklarına giriyorlardı ama pek çoğu da rezil olup
gidiyordu. Kaldı ki paşaların ya da padişahların saraylarına da isteyerek gelmemişti bu kadınlar. Günümüzde bu alınıp satılan köleleri bile yücelten ve biz köleleri alıp sultanlarımızla, paşalarımızla
evlendiriyorduk diye öven akademisyenlere rastlıyoruz.
Rabia’nın dedesi İlhami Hoca, Halide Edip’i 31 Mart’ta öldürmek için arayan İslamcılara benzer bir tiptir. Halide Edip bu hoca
tipini mahallelinin pek ilgi göstermediği bir adam olarak sunar.
Baş kişimiz Rabia ise ilk derslerini dedesinden almış bu yönüyle anlamadığı Kuran’ı güzel sesiyle ve ezbere okuyarak hem para
kazanıyor hem de ibadet ettiğine inanıyor. Kültürel Müslümandır
yani bazı geleneksel davranışları din olarak benimsemiş çoğunluğun ortalama düşüncesindedir. Müzik dersleriyle dinsel dünyanın dışını da görmüş, daha sonra da piyano çalmaya başlamış en
azından farklı bir müzikle tanışarak farklı bir dünyayı da tanımıştır.
Halide Edip gibi babası yaşındaki hocasına âşık olmuştur. Kocası
Hristiyanlığı en iyi bilen rahip sınıfından olmasına rağmen o dini
bırakıp, yıllarca dinlere bigâne yaşarken, sadece Rabia’ya olan aşkından değil gerçekten inanmaya değer bir din olduğuna inanarak
Müslüman olmuştur. Peregrini, Doğu Batı çatışmasının Doğu lehine çözümlenmiş halidir. Bu İslam Halide Edip’in kafasındaki terakkiye engel olmayan İslam’dır. Halide Edip’e göre İslam Mevlevi
tekkelerinde zikir yapmak, ney çalmak, bazı hikmeti kendinden
menkul sözler sarf etmektir
Sinekli Bakkal, anlatıldığı dönemden kırk sene sonra kaleme
alınmış. Yani bugünden düne bakarak yazılmış bir kitap

"Juan Sánchez - Beautiful Rose " is under a Creative Commons (CC BY 3.0) license
https://juansanchezmusic.info
Music promoted by BreakingCopyright:    • "Beautiful Rose" is already registere...