FELSEFENİN ALT DALLARI: ONTOLOJİ VE EPİSTEMOLOJİ | DR. GÖZDE MOCAN

Herkese merhaba,

Uzun bir aradan sonra karşınızdayım. Konumuz felsefenin abc olan felsefenin alt dalları üzerine. Felsefeyi genel bir başlık olarak kabul edersek bu başlığın iki ana alt başlığı olarak ontoloji ve epistemolojiyi sıralayabiliriz. Sözcük sizi korkutmasın. Ontolojisi, varlık felsefesi epistemolojiyi ise bilgi felsefesi olarak çevirebiliriz.

Ontolojiyle başlamak gerekirse ilk söylenmesi gereken şey bu sözcüğün Yunanca iki sözcükten oluşması: ontos+logos. Ontos varolan demek ve einai yani olmak fiilinden geliyor. Logos ise felsefenin en meşhur sözcüklerinden ve birden fazla anlamı olduğundan bahsedebiliriz. Buradaki anlamı ise rasyonel konuşma. Yani varolan ya da varolanlar üzerine konuşma, söz söyleme diye açıklayabiliriz. Ontoloji varolanı varolan olarak ele alırken ona ilişkin ona yüklenen şeylerle birlikte açıklama yapar. Varolana ilişkin bütüncül bir açıklama yapma diyebiliriz. Felsefe tarihinde de pek çok düşünürün ismini sayabiliriz: Aristoteles, Descartes, Heidegger gibi.

Epistemoloji ise episteme + logos sözcüklerinden oluşuyor. Episteme bilgi demek. Logos ise yukarıdan da bildiğiniz gibi. Dolayısıyla epistemoloji bilgi hakkında konuşma diyebiliriz. Temel sorumuz ise bilgi nedir? ve bilginin kaynağı nedir? soruları. Bu sorulardan hareketle farklı yaklaşımların oluştuğundan bahsedebiliriz. Örneğin, akılcılık, deneycilik gibi. Yine pek çok düşünürün katkı verdiği bir alan epistemoloji. Örneğin Platon, Aristoteles, Descartes, Locke, Hume, Kant gibi.

Herkese iyi seyirler dilerim.