(66) 16.Lem'a/5, Sh 112 | Mugayyebât-ı Hamse (Vukuundan önce bilinmeyen beş mesele)'ye dairdir

بِاسْمِه۪ سُبْحَانَهُ

وَاِنْ مِنْ شَيْءٍ اِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِه۪

اَلسَّلَامُ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَكَاتُهُ

Azîz, sıddîk, fedâkâr, vefâdâr kardeşlerim Hoca Sabri ve Hâfız Ali!

Sizlerin mugayyebât-ı hamseye dâir, Sûre-i Lokmân’ın âhirindeki âyetin hakkında mühim suâliniz, gāyet mühim bir cevab isterken, maatteessüf şimdiki hâlet-i rûhiyem ve ahvâl-i maddiyem o cevabı yazmaya müsâid değildir. Yalnız suâlinizin temas ettiği bir iki noktaya gāyet mücmel işaret edeceğiz. Bu suâlinizin meâli gösteriyor ki: Ehl-i ilhâd tarafından tenkîd sûretinde mugayyebât-ı hamseden yağmurun gelmesi vaktine ve rahm-i mâderdeki ceninin keyfiyetine i‘tirâz edilmiş. Demişler ki: “Rasadhânelerde bir âletle yağmurun vakt-i nüzûlü keşfediliyor. Onu, Allah’dan başkası da biliyor. Hem röntgen şuâıyla rahm-i mâderdeki ceninin müzekker, müennes olduğu anlaşılıyor. Demek, mugayyebât-ı hamseye ıttılâ‘ kābildir.”

Elcevab: Yağmurun vakt-i nüzûlü bir kaideye merbût olmadığı için, doğrudan doğruya meşîet-i hâssa-i İlâhiye ile bağlı ve hazîne-i rahmette hususî irâdeye tâbi‘ olduğunun bir sırr-ı hikmeti şudur ki: Kâinâtta en mühim hakîkat ve en kıymetdar mâhiyet; vücûd ve hayat ve nûr ve rahmettir. Bu dört şey perdesiz, vâsıtasız, doğrudan doğruya kudret-i İlâhiyeye ve meşîet-i hâssa-i İlâhiyeye bakar. Sâir masnûâtta zâhirî esbâb, kudretin tasarrufuna perde oluyorlar. Ve muttarid kanunlar ve kaideler, bir derece irâde ve meşîete hicab oluyorlar. Fakat vücûd ve hayat ve nûr ve rahmette, o perdeler konulmamış. Çünkü perdelerin sırr-ı hikmeti, o dördünde cereyân etmiyor. Madem vücûdda en mühim hakîkat, hayat ve rahmettir; yağmur, hayata menşe’ ve medâr-ı rahmet, belki ayn-ı rahmettir. Elbette vesâit perde olmayacak. Kaide ve yeknesaklık dahi, meşîet-i hâssa-i İlâhiyeyi setretmeyecek; tâ ki her vakit, herkes, her şeyde şükür ve ubûdiyete ve suâl ve duâya mecbûr olsun. Eğer bir kaide dâhilinde olsaydı, o kaideye güvenilecek, şükür ve recâ kapısı kapanacaktı. Güneşin tulûunda ne kadar menfaatler olduğu ma‘lûmdur. Halbuki muttarid bir kaideye tâbi‘ olduğundan, güneşin çıkması için duâ edilmiyor ve çıktığına dâir şükür yapılmıyor. Ve ilm-i beşerî, o kaidenin yoluyla yarın güneşin çıkacağını bildiği için, gāibden sayılmıyor. Fakat

Sayfa 113
yağmurun cüz’iyâtı bir kaideye tâbi‘ olmadığı için, her vakit insanlar recâ ve duâ ile dergâh-ı İlâhîye ilticâya mecbûr oluyorlar. Ve ilm-i beşerî, vakt-i nüzûlünü ta‘yîn edemediği için, sırf hazîne-i rahmetten bir ni‘met-i hâssa telakkî edip, hakîkî şükürediyorlar. İşte bu âyet, bu nokta-i nazardan yağmurun vakt-i nüzûlünü, mugayyebât-ı hamseye idhâl ediyor. Rasadhânelerdeki âletle, yağmurun mukaddemâtını hissedip vaktini ta‘yîn etmek, gaybı bilmek değildir. Belki gaybdan çıkıp âlem-i şehâdete takarrübü vaktinde, bazı mukaddemâtına ıttılâ‘ sûretinde bilmektir. Nasıl, en hafî umûr-u gaybiye vukūa geldikte veyahud vukūa yakın olduktan sonra hiss-i kablelvukūun bir nev‘i ile bilinir. O, gaybı bilmek değildir; belki o, mevcûdu veya mukarrebü’l-vücûdu bilmektir. Hatta ben kendi a‘sâbımda bir hassâsiyet cihetiyle yirmi dört saat evvel, gelecek yağmuru bazen hissediyorum. Demek yağmurun mukaddemâtı ve mebâdîleri var. O mebâdîler, rutûbet nev‘inden kendini gösteriyor, arkasından yağmurun geldiğini bildiriyor. Bu hâl, aynen kaide gibi, ilm-i beşerin, gaybdan çıkıp daha şehâdete girmeyen umûra vusûlüne bir vesîle oluyor. Fakat daha âlem-i şehâdete ayak basmayan ve meşîet-i hâssa ile rahmet-i hâssadan çıkmayan yağmurun vakt-i nüzûlünü bilmek ilmi, Allâmü’l-Guyûb’a mahsûstur.

Kaldı ikinci mes’ele: Röntgen şuâıyla rahm-i mâderdeki çocuğun erkek ve dişi olduğunu bilmek, وَيَعْلَمُ مَا فِي الْاَرْحَامِ âyetinin meâl-i gaybîsine münâfî olamaz. Çünkü âyet, yalnız zükûret ve ünûset keyfiyetine değil, belki o çocuğun acîb isti‘dâd-ı husûsîsi ve istikbâlde kesbedeceği vaz‘iyetine medâr olan mukadderât-ı hayatiyesinin mebâdîleri, hatta sîmâsındaki gāyet acîb olan sikke-i samediyeti muraddır ki, çocuğun o tarzda bilinmesi, ilm-i Allâmü’l-Guyûb’a mahsûstur. Yüz bin röntgen-misâl fikr-i beşerî birleşse, yine o çocuğun umum efrâd-ı beşeriyeye karşı birer alâmet-i fârikası bulunan, yalnız hakîkî sîmâ-yı vechîsini keşfedemez. Nerede kaldı ki, sîmâ-yı vechî sikkesinden yüz def‘a daha hârika olan, isti‘dâdındaki sîmâ-yı ma‘nevîyi keşfedebilsin. Başta dedik ki: Hayat ve rahmet, bu kâinâtta en mühim hakîkatlerdir ve en mühim makam onlarındır. İşte onun için o câmi‘ hakîkat-i hayatiyenin, bütün incelikleriyle ve dekāikiyle, irâde-i hâssaya ve rahmet-i hâssaya ve meşîet-i hâssaya bakmalarının bir sırrı şudur ki; hayat, bütün cihâzâtıyla ve bütün cihâtıyla şükür ve ubûdiyet ve tesbîhin menşe’ ve medârı

Sayfa 114
olduğundandır ki, irâde-i hâssaya hicab olan yeknesaklık ve kaidelik; ve rahmet-i hâssaya perde olan vesâit-i zâhiriye konulmamıştır.