ด่วน สูตรไม่ลับ!! Battery LFP จะอยู่ได้นาน 5 ปี(2,000 Cycle) ถ้าทำตามเงื่อนไขนี้...!!

สวัสดีครับยินดีต้อนรับทุกท่านเข้าสู่ช่อง ZimZimdIY
เพื่อนๆเคยสงสัยไหมครับว่า ทำไม แบตเตอร์รี่ ลิเธี่ยม ที่เราใช้อยู่ในอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ต่างๆ
ส่วนใหญ่ ทำไม มันถึงมีอายุการใช้งาน ที่ค่อนข้างสั้น
อย่างเช่น โคมไฟโซล่าเซลล์ ราคาประหยัด
ใช้ไปแค่ 2 - 3 เดือน ก็เกิดอาการเก็บไฟไม่ค่อยอยู่
ต่างจากวันแรกๆที่ซื้อมาใหม่ๆ สว่างจนถึงเช้า
ซึ่ง บางทีก็ แอบคิด ในใจนะครับ ว่าข้างใน เขา ใส่ แบตเตอร์รี่ หรือว่า ใส่คาปาซิเตอร์ มาให้
หลายๆท่าน ก็อาจ จะบอกว่า ก็นี้ไงคุณซิม ซื้อของราคาถูกมาใช่ เขาก็เลยใส่แบต ที่ไม่ค่อยดี ไม่ค่อยมี คุณภาพมาให้ ใช้แปบเดียว ก็เลยพัง
ก็ต้องบอกว่า ใช่ครับ...มีส่วนข่อนข้างเยอะ

แต่พฤติกรรมการใช้งาน
ก็สามารถ เร่งสปีด ทำให้แบตมันเสื่อมสภาพได้ไวขึ้น เป็น 10เท่า 20เท่า ได้เลยเหมือนกันนะครับ
เดี๋ยววันนี้ลองไปวิเคาะห์ หาคำตอบด้วยกันนะครับ
กับ พี่หมี และ ช่อง ZimzimDiy เช่นเคยนะครับ
ไปดูกันครับว่าสาเหตุ มันเกิดจากอะไร ?
ยกตัวอย่าง นะครับ สมมุติว่า ผมซื้อแบต LFP มาใช้ 1 ก้อน
แล้วทางโรงงาน เค้าระบุว่า มี Cycle หรือ อายุการใช้งานอยู่ที่ 2,000 รอบ
2,000 รอบถ้าชาร์จ และ ใช้วันละครั้ง นี้มัน5ปีกว่าๆ เลยนะครับ
แต่มีเงื่อนไข Dod ต้องอยู่ 80%
แล้ว DOD 80%คืออะไร
DoD ย่อมาจากคำว่า Depth Of Discharge
Delp หมายถึง ความลึก Discharge หมายถึงการคายประจุ
แปล รวมกันก็หมายความว่า ความลึกของการคายประจุ
เพราะฉะนั้น ถ้าแบตถ้าหากเรา คายประจุไม่เกิน 80% มันก็สามารถใช้งานได้ยาวๆนานถึง 2,000 รอบ ไปเลยครับ
ยิ่งถ้าหาก ดึง % ของ Dod น้อยมาก เท่าไหร่ แบตยิ่งอยู่ได้นาน มากขึ้นเท่านั้น
สังเกตุว่า แบตเตอร์รี่ เจ้านี้ เขาบอกว่า dod ที่ 65% สามารถ ใช้งานได้ถึง 5,000 รอบ
และที่ Dod 40% งานสามารถ ใช้งานได้ถึง 8,000 รอบ
คำถามก็คือ แล้วเราจะรู้ได้ยังไงว่าแบตของเรา มันคายประจุ ถึงระดับ 80% แล้ว
ที่จริงก็ให้ดูจาก ค่าความจุของแบตเตอร์รี่ที่เราซื้อมาใช้นั้นแหละครับ
สมมุติว่าแบต LFP 32650 ก้อนนี้ มีความจุ ราวๆ 5,000mAh
เราก็นำ 5,000 คูณ 80% ได้เลย
ก็จะได้ความจุ 4000mAh
พูดง่ายๆ ก็คือ ให้เราใช้ 4,000 mA ก็พอ
ส่วนอีก 1000mAh ที่เหลือ ก็ให้เก็บเอาไว้ ที่แบตครับ แบบนี้ แบตจะอยู่กับเราได้ยาวๆอย่างแน่นอน
ตอนนี้สิ่งที่เป็นปัญหาใหญ่ ของเราก็คือ เราไม่รู้ว่า แบตมันคายประจุครบ 4,000mAh เมื่อไหร่
ถ้าให้ชัวร์ ต้องใช้เครื่องมือวัดค่าความจุ มาวัด ซึ่งมันไม่ง่ายครับ
แล้วถ้าหากมาดูที่ Volte ละ
Volte ของแบต LFP ก็ดั๊น...ไม่สัมพันธ์กับค่า ความจุ อีกครับ
เพื่อนๆ รู้ไหมครับ
ช่วงแรงดันของแบต LFP ตั้งแต่ 3.2v ไปจนถึง 3.4v มีความเป็นไปได้ ที่แบตอาจจะมีความจุระหว่าง 20% - 80%
เพราะฉะนั้น เราไม่สามารถ คาดเดา แรงดันจากแบต LFP ได้เลยครับ
นี่ก็ถือว่าเป็นปัญหาใหญ่ที่ นักออกแบบวงจร มักจะปวดหัวกันเป็นประจำครับ
ทีนี้เราก็เลย คาดเดา นะครับ กำหนดว่า แรงดันที่ต่ำกว่า 3.2v ลงไป ก็ถือว่าแบตมันไม่ถึง 20% ของความจุ แล้ว
เพราะฉะนั้น ถ้าเพื่อนๆ อยากให้แบต ของเราเนี้ยะ ใช้งานได้อย่างยาวนาน
ทางเลือกหนึ่ง ที่จะนำเสนอก็คือ ต้องพยายาม อย่าให้แรงดันต่ำกว่า 3.2V แค่นั้นจบ
แต่ในความเป็นจริง เป็นยังไงครับ
เราใช้ไฟกันจน BMS ตัด เลยใช่ไหม
แล้วถามว่า BMS ตัด อยู่ที่แรงดันเท่าไหร่
ส่วนมาก ก็จะประมาณ 2.75V 2.5V บางรุ่นก็ 2.35V
ถ้าพวก BMS 1s ก็ 2.2V ก็มี
ซึงถามว่า แรงดันที่ลงลึกขนาดนั้น
Dod มันเกิน 80% หรือเปล่า ใช่ครับ
อาจจะไปที่ 90% 95% เลยด้วยซ้ำ
แล้วใช้อย่างงั้นทุกวัน ย้ำๆ ซ้ำๆ บ่อยๆ
แบตก็จะมีการเสื่อมสภาพ ได้เร็วขึ้น
ค่า IR ก็จะสูงขึ้น ความจุก็จะลดลงไป
พอความจุลดลง แบตก็เริ่้มเก็บไฟได้น้อย
เก็บไฟได้น้อยลงหฌ ทำให้ Cycle รอบการชาร์จน้อยลง
จาก 5ปี
อาจจะเหลือเพียงแค่ 5 เดือน บางท่าน 3 เดือน ไม่ถึง 1 พรรษา ก็มี
โดยเฉพาะ
แต่ในความโชคร้ายยังมีความโชคดีอยู่นะ ครับ ก็คือ
ถ้า BMS ตัด ก็ต้องรีบชาร์จ ไฟกลับเข้าไปใหม่
BMS ตัดปุ๊บ ชาร์จปั๊บ แบบนี้ ก็ยิ่งดีเลยครับ แบตจะยังเสียหายไม่มาก
เพราะว่าแบต LFP ถ้าเราค้าง ค่าความจุ ที่ต่ำมากๆ นาน หลายๆวัน
โดยไม่ชาร์จไฟกลับเข้าไปเนี้ยะ
อาจจะทำให้แบตเตอร์รี่ เสื่อมถาวรได้เลยนะครับ
เพราะฉะนั้น วงจรชีวิตของแบต LiFePO4 จะสั้นหรือยาว
ค่า Dod ก็มีส่วนข้อนข้างเยอะครับ
สำหรับวันนี้ ผมกับ พี่หมี ให้ข้อมูลเพื่อนๆไว้แค่นี้ก่อน
ขอบคุณเพื่อนๆทุกท่านที่ติดตามรับชมครับ