ฎีกา InTrend EP.51 เจ้าของที่ดินไม่ได้คัดค้านการขอครอบครองปรปักษ์จะมาร้องสอดในภายหลังได้หรือไม่

ฎีกา InTrend ep.51 เจ้าของที่ดินไม่ได้คัดค้านการขอครอบครองปรปักษ์จะมาร้องสอดในภายหลังได้หรือไม่

The Host : กองสารนิเทศและประชาสัมพันธ์ สำนักงานศาลยุติธรรม

Guest Host : สรวิศ ลิมปรังษี

ที่ปรึกษา : อัครพันธ์ สัปปพันธ์, อรวรานันท์ ธนาพันธ์วรากุล

Show Creator : นันทวัลย์ นุชนนทรี, ศณิฏา จารุภุมมิก
Episode Producer & Editor : ศณิฏา จารุภุมมิก, ปนัสยา ชื่นอุระ
Sound Designer & Engineer : กฤตภาส ทองแจ้ง, กิติชัย โล่สุวรรณ
Coordinator & Admin : สุภาวัชร์ ดลมินทร์, โสรัตน์ ไวศยดำรง
Art Director : สุภาวัชร์ ดลมินทร์, ปันจารีณ์ สุวรรณโภชน์ ทศพร ศิลาบำเพ็ญ
Webmaster : ผุสชา เรืองกูล, วชิระ โรจน์สุธีวัฒน์

การครอบครองปรปักษ์ที่ดินของคนอื่นเป็นกรณีที่กฎหมายเปิดช่องให้ทำได้โดยผู้ครอบครองมีสิทธิร้องขอต่อศาลเพื่อให้แสดงสิทธิดังกล่าว แต่ในการดำเนินคดีตามปกติย่อมต้องมีการบอกกล่าวให้บุคคลที่มีชื่อเป็นเจ้าของที่ดินนั้นเข้ามาโต้แย้งคัดค้านได้ ปัญหาในกรณีนี้จะเป็นเรื่องที่เจ้าของที่ดินไม่ได้คัดค้านการขอแสดงกรรมสิทธิ์โดยการครอบครองปรปักษ์ จะมาร้องสอดภายหลังเพื่อแสดงว่าตนมีสิทธิดีกว่าได้หรือไม่
นายไก่เป็นเจ้าของที่ดินมีโฉนดแปลงหนึ่ง แต่เนื่องจากนายไก่ไม่ได้พักอาศัยอยู่ในบริเวณใกล้เคียงกับที่ดินแปลงดังกล่าว ทำให้นายกุ้งได้เข้าไปทำสวนในที่ดินแปลงนั้นจนเวลาล่วงเลยไปเกิน 10 ปี นายกุ้งจึงได้ไปยื่นคำร้องขอต่อศาลขอให้แสดงกรรมสิทธิ์ว่านายกุ้งเป็นผู้มีกรรมสิทธิ์ในที่ดินแปลงดังกล่าวโดยการครอบครองปรปักษ์ ได้มีการส่งสำเนาคำร้องขอของนายกุ้งไปยังภูมิลำเนาของนายไก่ แต่นายไก่ไม่ได้ยื่นคำคัดค้านเข้ามา
ต่อมาศาลได้มีคำสั่งที่ดินแปลงดังกล่าวตกเป็นกรรมสิทธิ์ของนายกุ้ง
ภายหลังนายไก่ได้ทราบเรื่องที่ศาลมีคำสั่งดังกล่าว นายไก่จึงได้มายื่นคำร้องขอร้องสอดเข้ามาในคดีโดยอ้างว่าตนเองมีสิทธิดีกว่านายกุ้ง เนื่องจากนายกุ้งเข้าไปทำประโยชน์ในที่ดินแปลงดังกล่าวโดยอาศัยสิทธิของเจ้าของรวมอีกคนหนึ่ง และนายกุ้งไม่เคยบอกกล่าวให้นายไก่ทราบว่าจะครอบครองปรปักษ์ที่ดินแปลงนั้น คำสั่งที่ให้ที่ดินตกเป็นของนายกุ้งจึงไม่ผูกพันนายไก่
ส่วนการที่มีการส่งสำเนาคำร้องขอของนายกุ้งไปนั้น นายไก่บอกว่าตนไม่เคยทราบเรื่องและไม่เคยได้รับสำเนาคำร้องขอดังกล่าว
ปัญหาของเรื่องนี้คงมีประเด็นสำคัญอยู่ที่เดิมในการดำเนินคดีตอนแรกมีการส่งสำเนาคำร้องขอให้นายไก่แล้ว โดยไม่ปรากฏว่าการส่งเอกสารดังกล่าวมีข้อบกพร่องหรือผิดพลาดในการส่ง แต่นายไก่ก็ไม่ได้ยื่นคำร้องคัดค้านเข้าไปในคดีจนทำให้ศาลมีคำสั่งให้ที่ดินแปลงนั้นตกเป็นกรรมสิทธิ์ของนายกุ้งไป นายไก่จะยังมีสิทธิขอร้องสอดเข้าไปในคดีเพื่ออ้างว่าตนมีสิทธิดีกว่านายกุ้งได้อีกหรือไม่
การส่งสำเนาคำร้องขอให้นายไก่ แม้จะทำเพื่อเปิดโอกาสให้นายไก่ได้เข้าไปโต้แย้งคัดค้านในคดี แต่การที่นายไก่ไม่ได้เข้าไปก็คงมีผลเพียงแต่ทำให้นายไก่ไม่สามารถยื่นคำคัดค้านคำร้องขอของนายกุ้งได้เท่านั้น
ข้อที่นายไก่อ้างว่าการที่นายกุ้งเข้าไปทำประโยชน์โดยอาศัยสิทธิของเจ้าของรวมอีกคนหนึ่งนั้น หากเป็นจริงตามที่กล่าวอ้างย่อมจะทำให้นายไก่เป็นผู้ที่มีสิทธิดีกว่านายกุ้ง เพราะตราบใดที่นายกุ้งไม่เคยบอกกล่าวแสดงเจตนาเปลี่ยนการยึดถือทำประโยชน์โดยอาศัยสิทธิของเจ้าของรวมมาเป็นสิทธิของตนเอง นายกุ้งก็จะไม่สามารถอ้างการครอบปรปักษ์ได้ ทำให้คำสั่งที่ให้ที่ดินตกเป็นของนายกุ้งไม่ผูกพันนายไก่
แม้ศาลจะมีคำสั่งแล้ว แต่ถือว่าคดีอยู่ในชั้นบังคับคดี เมื่อนายไก่มีส่วนได้เสียจากผลของคำสั่งนั้นจึงถือว่าสิทธิของนายไก่ถูกโต้แย้งแล้ว จึงมีสิทธิของร้องสอดขอเข้าไปเป็นคู่ความในชั้นบังคับคดีได้
เมื่อมีการร้องขอให้แสดงกรรมสิทธิ์จากการครอบครองปรปักษ์ เจ้าของที่ดินมีสิทธิเข้าไปโต้แย้งคัดค้าน แต่แม้จะไม่ได้เข้าไปคัดค้านหากความปรากฏภายหลังอาจร้องสอดขอเข้าเป็นคู่ความในชั้นบังคับคดีเพื่อแสดงว่าตนมีสิทธิดีกว่าผู้ร้องแสดงกรรมสิทธิ์นั้นก็ได้

(คำพิพากษาศาลฎีกาที่ 6523/2562)